Barclay William

Barclay

[bạ:^rkli]

William, ur. ok. 1546, Aberdeen, zm. 1608, Angers,

szkocki prawnik i teoretyk absolutyzmu,

od 1573 działający gł. we Francji. Po studiach na uniwersytecie w Bourges związał się z nowo powstałą uczelnią w lotaryńskim Pont-à-Mousson, znanym wkrótce w całej Europie ośrodkiem refleksji nad prawem publicznym; następnie objął katedrę prawa na uniwersytecie w Angers. W De regno et regali potestate (1600), skierowanym gł. przeciw doktrynom G. Buchanana i J. Bouchera, B. po raz pierwszy użył terminu monarchomachowie na określenie zwolenników stosowania czynnego oporu przeciw monarsze, zestawiając argumenty na rzecz władzy absolutystycznej przygotowane przez P. de Belloya i P. Grégoire’a. Był autorem koncepcji boskiego uprawnienia króla, którą uzasadniał powołując się na doświadczenie wskazujące, że powszechne respektowanie obowiązku bezwzględnego posłuszeństwa jest koniecznym warunkiem ładu polit., pokoju wspólnoty i bezpieczeństwa jednostek. Zdaniem B. suwerenność władcy nie znała ograniczeń w ludzkim porządku instytucjonalnym, bo zakreślenie jej granic prowadziłoby do jej podziału, potem do jej unicestwienia, a w konsekwencji do anarchii znoszącej życie społeczne. Jak wykazywał w De potestate papae (1607) suwerenność króla była tożsama z wyłącznością prawodawczą, wykluczającą nie tylko współudział arystokracji i ludu w procesie stanowienia prawa, ale i moc wiążącą woli papieża, wtedy gdy jest sprzeczna z wolą królewską.