Kolorado

Kolorado, Colorado ,

stan w środkowozachodniej części USA;

pow. 269,6 tys. km²; 5,1 mln mieszk. (2008), w tym 15% hiszpańskojęzycznych; stol. Denver (zespół miejski skupia 56% ludności stanu), w miastach mieszka ponad 80% mieszk. K. W zachodniej i południowo-zachodniej części stanu leży rozległa Wyż. Kolorado, obszar środkowy przecina szeroki łańcuch G. Skalistych (Elbert, 4399 m), na wschodzie wyżynny płaskowyż (1000–1800 m); klimat podzwrotnikowy, kontynent. suchy; średnia temp. w styczniu poniżej 0°C, w lipcu do 26°C; roczna suma opadów od 200–250 mm na zachodzie do 650–750 mm w górach; wiele jezior górskich (Summit na wys. 3883 m); gł. rz.: Kolorado, Arkansas, Platte Południowe; na wschodzie suche prerie (w znacznej części zajęte pod uprawy), na zachodzie półpustynie, w górach lasy (sosnowe, jodłowo-świerkowe) i wysokogórskie łąki; parki nar.: Parku Nar. Gór Skalistych (górski) i Mesa Verde (półpustynny). Wydobycie rud molibdenu, wanadu, cynku, ołowiu i uranu, ropy naftowej, gazu ziemnego, węgla kam., złota, srebra; rozwinięte hutnictwo żelaza i metali nieżel.; przemysł rakietowo-lotn., elektroniczny, precyzyjny, poligraficzny, metal., maszyn., spoż., chem., materiałów budowlanych; większa część przemysłu skupia się w rejonie Denver; znaczna część ziem uprawnych sztucznie nawadniana; uprawa pszenicy, kukurydzy, buraków cukrowych, drzew owocowych (m.in. brzoskwinie, śliwy); rozwinięta hodowla bydła, także owiec i drobiu; myślistwo; transkontynent. linie kol. i drogowe; jeden z gł. regionów turyst. USA (uzdrowiska klim., liczne ośr. sportów zimowych — m.in. Colorado Springs).

Historia.

W XVI w. dotarli na te tereny Hiszpanie; 1803–48 zostały włączone do USA; początkowo zamieszkane gł. przez Indian, od 1858, po odkryciu złota k. Denver, napływ białych osadników; od 1861 terytorium Kolorado; Indianie, po okresie walk, 1868 scedowali część swoich ziem państwu; w latach 70. (do 1881) nowa fala walk z Indianami o tereny, na których odkryto złoto (zostali pokonani i przesiedleni do rezerwatów); od 1876 stan; w 2. poł. XIX w. ważny region górnictwa srebra i złota.

Kordyliery, pasmo San Juan w Górach Skalistych (Stany Zjednoczone)