brutalizm,
nurt w architekturze europejskiej lat 40.–60. XX w., charakteryzujący się użyciem betonu jako materiału do formowania różnych kształtów, surowym monumentalizmem form, niezafałszowaną ekspresją materiałów oraz powierzchniową fakturą odsłaniającą metody konstrukcyjne.
brutalizm
Encyklopedia PWN
określenie „brutalizm” pojawiło się 1954 w Wielkiej Brytanii, a jego wprowadzenie przypisywano A. i P. Smithsonom, autorom budynku szkoły w Hustanton (1949–54), w którym idea stosowania materiałów w ich naturalnej postaci przybrała postać skrajną; w budowli uwidoczniono nie tylko materiały konstrukcyjne, lecz także rury, przewody i elementy łączące. Inne użycie terminu „brutalizm” wywodzi się z fr. beton brut, oznaczającego surowy beton; w przeciwieństwie do chłodnych, kubicznych form architektury lat 30., posługującej się monolityczną bryłą betonu, by uzyskać gładkie, precyzyjnie obrobione powierzchnie, architekci lat 40. i 50. zaczęli eksperymentować z plast. właściwościami tego materiału; dzięki stalowym wzmocnieniom beton mógł być wylewany na miejscu, tworząc dowolne kształty o dowolnej grubości, a jego powierzchnia mogła przyjmować różną fakturę (np. drewnianego szalunku). Prócz dzieła Smithsonów, z nurtem b. wiążą się także takie londyńskie budowle, jak: Hayward Gallery (H. Benett, J, Whittle, 1964) czy National Theater (D. Lasdun, 1966–77); pewne cechy b. odnaleźć można także w słynnym Unité d’Habitation Le Corbusiera w Marsylii.
