• Poczytaj więcej
    Powieść Cz. Miłosza, wydana 1955 w Paryżu, uznana za utwór o cechach autobiograficznych; przedstawia dzieje dojrzewającego chłopca, Tomasza, który przebywa pod opieką dziadków w dworze polskim na Litwie kowieńskiej nad Issą (Niewiażą); tłem historycznym opowieści, rozgrywającej się po zakończeniu I wojny światowej, są konflikty narodowościowe i społeczne w niepodległej już Litwie, reforma rolna, powikłania wynikłe z przeprowadzenia nowej granicy, która oddzieliła chłopca od rodziców; przestrzeń krajobrazową tworzy urzekająca pierwotnym pięknem dzika kraina lesistych wzgórz i jezior, bagien i moczarów, teren inicjacji Tomasza w życie przyrody, miejsce pierwszych urzeczeń i porażek myśliwskich; wychowującego się samopas chłopca otaczają ludzie dziwni i oryginalni, żyjący w świecie zabobonnych wierzeń, prymitywnych obyczajów, pradawnych pieśni; każdy jest tu nosicielem jakiejś tajemnicy i cierpienia (babka, Baltazar, Dominik, samobójczyni Magdalena); splątane, tragiczne losy ludzi stają się w powieści materiałem do refleksji filozoficznej nad zagadką bytu („żyć to za mało”) i grozą wszechobecnej śmierci; pasji poznawczej młodocianego bohatera, zdobywającego samotnie wiedzę o świecie, towarzyszy świadomość dorosłego narratora — poety.
  • Warto wiedzieć
    Działalność gospodarcza w lasach może mieć różną formę i różną intensywność. W skrajnym przypadku zakłada się monokultury drzew szybko rosnących (np. wierzbowe plantacje energetyczne, plantacje topolowe), z których pozyskuje się w skróconych cyklach produkcyjnych całą biomasę nadziemną, a czasem również podziemną. W takich warunkach gleba wymaga nieustannego wzbogacania w składniki pokarmowe poprzez nawożenie. Na uprawach plantacyjnych stosuje się też orkę, melioracje, cięcia pielęgnacyjne, chemiczne środki ochrony roślin itp. Mimo to ingerencja człowieka w układy leśne jest ogólnie mniejsza niż w środowisku rolniczym. Przez wiele lat w lasach gospodarczych różnych rejonów świata stosowano metody nastawione na maksymalizację produkcji drewna, co doprowadziło do uproszczenia składu gatunkowego i wiekowego drzewostanów. Często wprowadzano gatunki niedostosowane do istniejących siedlisk. Efektem była nierzadko degradacja gleb i masowe pojawy owadów liściożernych (np. brudnicy, barczatki) oraz tzw. szkodników wtórnych (np. korników, kózkowatych), zasiedlających osłabione drzewa. Usuwanie drzew obumierających i martwych (tzw. posuszu) ograniczyło występowanie wielu gatunków związanych z próchniejącym drewnem (m.in. chronionego u nas rohatyńca, czy jelonka rogacza).
    W myśl idei trwałego i zrównoważonego rozwoju, funkcje środowiskowe i społeczne lasów są obecnie traktowane na równi z funkcjami produkcyjnymi. W ślad za tym wprowadza się szereg zmian zmierzających do poprawy stanu lasów (np. przez dostosowanie składu gatunkowego drzewostanów do warunków siedliskowych, wprowadzanie podszytów, pozostawianie drzew martwych i dziuplastych, popieranie odnowienia naturalnego, zmniejszenie wielkości zrębów, itp.).
    Taida Tarabuła
  • To ciekawe
    We wczesnym średniowieczu budowano łaźnie w klasztorach, później trafiły do miast. Na przykład w Paryżu było ich w roku 1292 co najmniej 26. Korzystanie z nich należało raczej do zbytków. Mniej płacono za kąpiel parową (na rozgrzane kamienie lano wodę), a dwukrotnie więcej za przyjemność zażywania kąpieli w ciepłej wodzie. Ponadto można się było ostrzyc i ogolić, a nawet poddać najpowszechniejszemu zabiegowi leczniczemu, jakim było puszczanie krwi. Pod koniec XIV w. wprowadzono rozdział płci — w jedne dni kąpały się kobiety, w inne mężczyźni lub też wyodrębniano miejsca dla każdej płci z osobna. Łaźnie były nadto miejscami życia towarzyskiego, a niekiedy nierządu.
Hasło dnia: Desroches

Rekordziści

Największe słodkowodne jezioro na Ziemi
Jezioro Górne — 82,4 tys. km2.

Cytat dnia

polskie przysłowie odnotowane już w źródłach z XVI w. (wydrukowane po raz pierwszy w Namowach rozlicznych 1527, A. Mickiewicz w I księdze Pana Tadeusza pisze „Bo Sędzia wie, że pańskie oko konia tuczy”); znane również w wersji dłuższej Pańskie oko konia tuczy, rolę mierzwi i siew sporzy, bliską angielskiemu przysłowiu The Master’s eye fattens the horse, and his foot the ground; zbieżność przysłów polskiego i angielskiego tłumaczy ich wspólne źródło antyczne; przysłowie o pańskim oku spopularyzowały w Europie zwłaszcza Moralia Plutarcha ( od renesansu podstawowa lektura szkolna), w których przyjmuje postać Ouden huoto piainei hippon hos basileos ofthalmos.

Imieniny

Kwi 26

Aurelego, Aureliusza, Erwiny, Klaudiusza, Marcela, Marcelego, Marzeny

Dzień w historii

Kwi 26

zdarzyło się
1986
wybuch w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie.
1919
powstanie na zjeździe w Krakowie Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) z połączenia PPS zaboru rosyjskiego, PPSD Galicji i Śląska oraz PPS zaboru pruskiego.
urodzili się
1696
Czartoryski Michał Fryderyk, książę, kanclerz wielki litew. i kasztelan wileński.
1798
Delacroix Eugène, malarz fr.; najwybitniejszy przedstawiciel romantyzmu w sztuce europejskiej.
odeszli
1669
Wivallius Lars, poeta szwedzki, tworzący także w językach łac., duńskim, niem.; czołowy przedstawiciel szwedzkiej poezji przełomu renesansu i baroku.
1995
Ożogowska Hanna, pisarka.
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia