Fredro Aleksander, Zemsta

Fredro Aleksander, Zemsta

 

AKT IV, scena 5

 

CZEŚNIK

do Dyndalskiego

Siadaj waść tu — zmaczaj pióro,

Będziesz pisał po mym słowie.

 

DYNDALSKI

Stawiam tytle niezbyt skoro.

 

CZEŚNIK

Właśnie babskiej trzeba ręki.

Życie w zakład, gaszka złowię;

Dobrze będzie.

 

DYNDALSKI

usiadłszy bokiem do widzów naprzeciwko Cześnika i wkładając okulary

Bogu dzięki!

 

CZEŚNIK

Teraz trzeba pisać właśnie —

Jakby Klara do Wacława...

 

DYNDALSKI

O! o!

 

CZEŚNIK

No, cóż: o, o — ?

 

DYNDALSKI

podnosząc się

Jaśnie

Panie, wszak to despekt dla niej.

 

CZEŚNIK

Co się waszeć o to pyta.

Maczaj pióro — pisz i kwita.

 

Dyndalski siada wyprostowany na brzeżku krzesła i macza pióro, Papkin w ciągu tęj sceny pisze, czasem wstaje, przechodzi się w głębi, macza pióro u stolika, przy którym Cześnik siedzi, znowu siada, ciągle płacząc, wszakże bez przesady.

 

CZEŚNIK

po krótkim myśleniu

Tylko że to, mocium panie,

Aby udać, trzeba sztuki:

Owe brednie, banialuki,

To miłosne świegotanie...

myśli

Jak tu zacząć, mocium panie?

 

DYNDALSKI

podnosząc się

Cnym afektem ulubiony...

 

CZEŚNIK

O... o... o... o!.. Jak od żony —

A tu trzeba pół, ćwierć słowa;

Ni tak, ni siak — niby owa:

„I chciałabym, i boję się”.

O! Już wiesz — no! — na tym sztuka...

Lecz nie waści w tym nauka.

Pisz waść:

nuci

Zaraz.

nuci dyktując

Bardzo proszę.

pokazując palcem na pismo

Co to jest?

 

DYNDALSKI

podnosząc się — jak to za każdą razą, kiedy mówi do Cześnika

B.

 

CZEŚNIK

To?

 

DYNDALSKI

B duże —

A capite, jaśnie panie.

 

CZEŚNIK

przez stół patrząc

B? — to kreska — gdzież dwa brzuszki?

 

DYNDALSKI

Jeden w spodzie, drugi w górze.

 

CZEŚNIK

dostając okularów

Cóż u czarta!

bierze papier

Tać jest... duże...

 

Tu Papkin nachyla się przez Cześniku, chcąc zmaczać pióro, ten go odtrąca mówiąc co niżej, potem prowadzi go oczyma na miejsce:

 

Czy go!...

 

Papkin odtrącony odchodzi; przystępując z tyłu do stolika stąpa na nogę Dyndalskiemu

 

DYNDALSKI

Ta, bo!

 

CZEŚNIK

przypatrując się pismu

B, B duże.

Kto pomyśli, może zgadnie.

No, no — pisz waść — a dokładnie.

dyktuje

Bardzo proszę... mocium panie...

Mocium panie... me wezwanie...

Mocium panie, wziąć w sposobie,

Mocium panie... wziąć w sposobie,

Jako ufność ku osobie...

Mocium panie waszmość pana;

Która, lubo mało znana...

Która, lubo mało znana...

pokazując palcem

Cóż to jest?

 

DYNDALSKI

podnosząc się

Żyd, jaśnie panie.

Lecz w literę go przerobię.

 

CZEŚNIK

Jak mi jeszcze kropla skapie,

To cię trzepnę tak po łapie,

Aż proformę wspomnisz sobie. —

Czytaj waść...

Dyndalski obciera pot aż po karku.

No! jak tam było?

 

DYNDALSKI

czyta

Bardzo proszę, mocium panie,

Mocium panie, me wezwanie,

Mocium panie, wziąć w sposobie,

Mocium...

 

CZEŚNIK

wyrywa i drze papier

Niech cię czarci chwycą

Z taką pustą mózgownicą!

„Mocium” panie — cymbał pisze!

 

DYNDALSKI

Jaśnie pana własne słowo.

 

CZEŚNIK

Milcz, waść! — przepisz to de novo,

„Mocium panie” opuść wszędzie.

 

DYNDALSKI

chcąc zbierać kawałki

Z tych kawałków trudno będzie.

 

CZEŚNIK

Pisz de novo, pisz, powiadam —

Mózgu we łbie za trzy grosze!

Siadaj! — siadaj, mówię.

 

DYNDALSKI

Siadam.

 

CZEŚNIK

I powtarzaj.

dyktuje

Bardzo proszę,

Moć...

zatyka sobie usta

 

DYNDALSKI

powtarzając napisane

Moć.

 

CZEŚNIK

zrywając się

Co, moć? cóż moć znaczy?

Z tym hebesem nie pomoże;

Trzeba zrobić to inaczej. —

Nawet lepiej będzie może,

Gdy wyprawię doń pacholę

Z ustną prośbą. — Tak, tak wolę.