Berrecci Bartolomeo, nagrobek biskupa Tomickiego
 
Berrecci Bartolomeo, nagrobek biskupa Tomickiego
data powstania — 1532–35
technika — piaskowiec, marmur czerwony
miejsce przechowywania — Kraków, katedra na Wawelu, kaplica Św. Tomasza Kantuaryjskiego (Tomickiego)
Piotr Tomicki, podkanclerzy koronny i biskup krakowski, humanista, uczony i znawca sztuki, zlecił działającemu w Krakowie włoskiemu architektowi i rzeźbiarzowi Bartolomeo Berrecciemu budowę przy katedrze w Krakowie kaplicy, mającej stanowić jego grobowe mauzoleum. Budowa prowadzona przez warsztat Berrecciego trwała od 1524 do 1530, a przez kilka następnych lat urządzano wnętrze, którego głównym elementem był monumentalny nagrobek, gotowy w chwili śmierci biskupa. Projektantem pomnika był najpewniej budowniczy kaplicy, Berrecci, wykonujący go przy współudziale swoich współpracowników. Nagrobek Tomickiego wprowadza do polskiej rzeźby sepulkralnej nowy typ przyściennego monumentu, w którym w prostokątnej niszy, ujętej po bokach dwiema korynckimi kolumnami, leży na sarkofagu posąg zmarłego pogrążonego we śnie, przedstawionego w pozie pełnej naturalności i spokoju, nawiązującej w pewien sposób do układów zastosowanych przez Andrea Sansovina w nagrobkach kardynałów w kościele Santa Maria del Popolo w Rzymie, i stąd zwanej „sansovinowską”. Począwszy od nagrobka Tomickiego układ taki stał się w Polsce konwencją obowiązującą dla wizerunków przedstawicieli wyższego duchowieństwa przez cały wiek XVI i sięgającą w głąb następnego stulecia. Na sarkofagu Tomickiego wyobrażono putta niosące jego herb Łodzia, a w tle postaci biskupa, na ścianie wnęki, umieszczono relief z przedstawieniem Madonny z Dzieciątkiem w otoku anielskich główek, przed którym klęczy biskup Tomicki, polecany Jej przez stojącego obok patrona, św. Piotra. U szczytu nagrobka stoją posążki świętych Piotra i Jana Chrzciciela. Pomnik pokrywa bogata i wyrazista, delikatnie kuta dekoracja roślinna w formie wici i liści gęsto oplatających trzony kolumn, pasów rozetek ramujących wnękę i tablicę inskrypcyjną na cokole, liściastych wolut w zwieńczeniu i ozdobnych elementów na piedestałach kolumn.
Katarzyna Mikocka-Rachubowa
zgłoś uwagę
Ilustracje
Berrecci Bartolomeo, nagrobek bpa P. Tomickiego w kaplicy Trzech Króli w katedrze na Wawelufot. M. Grychowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia