wystawiennictwo

wystawiennictwo,

całość zagadnień związanych z projektowaniem wystaw;

obejmuje opracowanie plast. ekspozycji, sposób wystawienia eksponatów, architekturę pawilonów wystawowych. Tradycja wystawiennictwa wywodzi się z dawnych jarmarków i ceremonii dworskich. Pierwsze pawilony wystaw powszechnych wzorowano na budowlach pałacowych (Paryż 1798); wzorem dla architektury wystawienniczej XIX w. był Crystal Palace (projekt J. Paxtona, wzniesiony 1851 na wystawę świat. w Londynie); 1867 wystawa w Paryżu zainicjowała zasadę planowania terenów wystawowych jako zespołu pawilonów; 1878 na wystawie świat. w Paryżu wprowadzono pawilony nar. w stylu typowym dla danego kraju; w pierwszym 20-leciu XX w. architektura wystawowa ujawniała już wpływy konstruktywizmu i puryzmu (np. pawilon L’Esprit Nouveau — Le Corbusiera na Wystawie Sztuki Dekor. w Paryżu, 1925). Po II wojnie świat. formy architektury wystawowej były pocz. pod wpływem abstrakcji niegeom. (np. pawilon Tow. Breda — L. Baldessariego na wystawie w Mediolanie, 1952). Następnie w formach arch. pawilonów pojawiły się struktury nośne — kopuły geodezyjne, dachy wiszące itp. (np. pawilon USA R.B. Fullera, Habitat M. Safdiego, obydwa na Expo 67 w Montrealu); wzbogacił się sposób zaaranżowania wnętrza, powiększyły zasoby środków wyrazu (efekty dźwiękowe i film.).

W Polsce wystawiennictwo rozwijało się od końca XIX w. (Powszechna Wystawa Krajowa we Lwowie 1894). W XX w. formy wystawiennictwa powstawały w tradycji stylu nar. (Wystawa Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowym, Kraków 1912; Wystawa Sztuki Dekor. w Paryżu 1925 — J. Czajkowski), następnie pod wpływem awangardy (pawilon na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu 1929 — S. Syrkus, S. Hempel; pawilon na Wystawie Sztuka i Technika w Paryżu 1937 — B. Pniewski, B. Lachert, S. Brukalski, J. Szanajca); po 1945 osiągnięciami pol. były: Wystawa Ziem Odzyskanych we Wrocławiu (1948); konstrukcje na wystawy w İzmirze (1955) i São Paulo (1959 — Z. i O. Hansenowie, L. Tomaszewski); projekt nie zrealizowanego pawilonu w Brukseli (1958 — Z. Ihnatowicz, J. Sołtan, L. Tomaszewski, T. Tomaszewski, T. Babicz, W. Fangor); pawilon na Expo 92 w Sewilli (L. Majewski, A. Karasek, J. Chełkowska, J. Wolczyński). Ważnym działem wystawiennictwa jest projektowanie stałych ekspozycji muzealnych i czasowych wystaw sztuki; ob. wprowadza się różnorodne środki przekazu informacji, zwiększające dydaktyczne wartości wystaw, oraz nowe rozwiązania wnętrz ekspozycyjnych (np. spiralna rampa w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku czy prezentacja wystawiennicza w Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie, w której zacierają się granice między klas. ekspozycją muzealną a spektaklem teatralnym).