tomografia sejsmiczna

tomografia sejsmiczna,

technika prowadzenia badań sejsmologicznych i opracowania ich wyników pozwalająca na określenie trójwymiarowych struktur wewnątrz Ziemi;

w najprostszym przypadku opiera się na założeniu, że badana objętość (np. płaszcz Ziemi) dzieli się na nieduże części, w każdej z nich zaś prędkość rozchodzenia się fal sejsmicznych jest stała. Jeżeli przez każdą z tych części przeszła choć jedna fala sejsmiczna i jeżeli istnieje wystarczająco duża ilość danych o czasie przejścia fali przez badaną objętość, to stosując odpowiednie metody mat. można otrzymać prędkość fal w każdej części. W praktyce używa się znacznie więcej danych niż bierze się pod uwagę liczbę części, co wydatnie poprawia dokładność wyników. Przy globalnych badaniach płaszcza korzysta się z kilku mln danych, a mimo to rozdzielczość jest dosyć niska i można rozróżnić jedynie wielkie struktury o rozmiarach ok. 1000 km. Wyniki t.s. płaszcza Ziemi mają wielkie znaczenie dla poznania prądów konwekcyjnych w płaszczu Ziemi, czyli także dla wyjaśnienia podstawowych procesów geodynamicznych, m.in. ruchów płyt litosfery (tektoniki płyt litosfery teoria). T.s. przeprowadzana w małej skali (np. dla części skorupy ziemskiej) pozwala na określenie budowy skorupy w miejscach, gdzie zawodzą tradycyjne metody sejsmiczne (zakładają one na ogół dwuwymiarowość, czyli zależność budowy wnętrza Ziemi jedynie od głębokości i od jednego kierunku). Z powodu konieczności zastosowania wielkiej liczby danych i rozwiązywania wielu układów równań, t.s. stała się możliwa dopiero po zastosowaniu komputerów. Do rozwoju t.s. przyczynili się m.in. A.M. Dziewoński i geofizyk amer. D.L. Anderson.