szenlik

szenlik

[tur. şenlik ‘świętowanie’ < şen ‘radość’],

festiwal wszelkich sztuk i umiejętności, odbywający się gł. w Stambule;

rodzaj otwartego festynu urządzanego z okazji polit. (np. wstąpienia na tron), rel., rodzinnych (np. ślub członka dynastii). Na okres sz., który trwał od kilku dni do paru miesięcy, zawieszano wszystkie zakazy islamu; w jego programie (o ściśle określonym porządku) gł. miejsce zajmowały widowiska: pantomimy taneczne, farsy, komedie obyczajowe, występy mimów i błaznów, iluzjonistów, akrobatów, animatorów karagöz; z nich kształtowały się formy teatru tradycyjnego, np. orta oyunu; bogato iluminowanym imprezom towarzyszyły uczty, obrzędy rel., turnieje, inscenizowane bitwy lądowe i mor., koncerty, konkursy poet., biesiady uczonych, zabawy i pochody uliczne; w pokazach brały udział bractwa, cechy rzemieślnicze i artyst. wszystkich nacji imperium. Sz., organizowany już za panowania Seldżuków, najwyższy poziom artyst. osiągnął XVI–XVIII w., za Osmanów (stąd Osmanlı Şenlikleri); dzięki niemu przetrwało wiele form widowiskowych, wywodzących się z prastarych kultów i obrzędów; źródła poświęcone sz. analizował m.in. turecki historyk teatru, And Metin; festyny z iluminacjami, barwne pochody i nocne maskarady z lampionami zostały przejęte przez zachodnią Europę.