sobota
 
Encyklopedia PWN
sobota,
szósty dzień po dniu świątecznym, czyli ostatni dzień tygodnia siedmiodniowego.
W hellenistycznym tygodniu planetarnym dniem tym opiekowała się bogini Afrodyta, w rzymskim — Wenus. Po reformie tygodnia planetarnego jego eponimem został Saturn (dies Saturni). W kalendarzu kościelnym s. otrzymała nazwę liczebnikową (feria septima), ale także przejętą z kalendarza żydowskiego (sabbatum). Ta ostatnia nazwa jest najpowszechniejszym mianem dnia tygodnia w językach rom., słow., gr. i węgierskim, a częściowo także w germańskich (niem. Samstag). W języku niem. upowszechniła się też inna nazwa s. — Sonnabend, rozumiana jako przeddzień niedzieli, a w ang. przejęto rzymski planetarny dies SaturniSaturday. W judaizmie s. (szabat) to ostatni dzień tygodnia, święty i wolny od wszelkiej pracy. Jego pozycja w tygodniu, znaczenie i sakralny charakter pochodzą z kosmogonii Księgi Rodzaju i zostały potwierdzone w Dekalogu. W chrześcijaństwie Wielka Sobota upamiętnia złożenie Jezusa do grobu i jego zstąpienie do piekieł. Podobnie jak w Wielki Piątek, w Kościele katol. nie odprawia się wówczas mszy świętej. W tygodniowym cyklu prawosławia s. jest poświęcona Matce Bożej, świętym i zmarłym. W islamie s. (jaum as-sabt) także zamyka cykl tygodniowy. Łączona z nią jest, podobnie jak w zreformowanym rzymskim tygodniu planetarnym, planeta Saturn, a także anioł Azrai’l. Uchodzi za dzień ambiwalentny: szczęśliwy (magia liczby siedem), ale i związany z Szatanem.
Mariusz Dobkowski
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia