psylomelan

psylomelan

[gr. psilós ‘gładki’, mélas ‘czarny’],

minerał, złożony tlenek baru i manganu (Ba, Mn²⁺, ...)₃(O,OH)₆Mn₈O₁₆;

zwykle zawiera glin, żelazo, wapń, magnez i in.; krystalizuje w układzie jednoskośnym; tworzy skupienia zbite lub naciekowe, także dendryty; brunatnoczarny lub czarny; bardzo rozpowszechniony, występuje gł. w strefie utlenienia złóż rud manganu, np. złóż Cziatury (Gruzja) i Nikopola (Ukraina); w Polsce w niewielkich ilościach znajduje się np. w okolicach Pińczowa, Kielc, Sanoka; ważna ruda manganu.