krata
[łac. cratis ‘plecionka’]:
krata
Encyklopedia PWN
1) ażurowe zamknięcie otworu lub wydzielenie pewnej przestrzeni, wykonane z powiązanych ze sobą prętów metalowych (najczęściej kutych), rzadziej z drewna lub kamienia, często kształtowane artystycznie; kraty znano w starożytności; wykonywano w średniowieczu; szczególnie popularne stały się w okresie renesansu i baroku (np. okienne, bramne, balustradowe, kominkowe); pręty krat uzupełniano motywami esownic i spirali (XV–XVI w.), plastycznie modelowanymi liśćmi akantu (XVII w.), ornamentem cęgowym (przełom XVII i XVIII w.), motywem koguciego grzebienia i muszli (XVIII w.), meandrami i wolutami (XIX w.); od końca XVIII w. odlewano również kraty żeliwne;
2) motyw dekoracyjny złożony z krzyżujących się linii lub prętów z polami pustymi lub wypełnionymi motywami geometrycznymi lub roślinnymi; stosowany m.in. w dekoracji architektury (płyciny, pilastry, fryzy) i elementów wyposażenia wnętrz (ołtarze, stalle, konfesjonały, meble), w złotnictwie, ceramice, grafice.
