kompakcja

kompakcja

[łac. compactio ‘spojenie’, ‘zwarcie’],

geol. zmniejszenie się objętości osadu i wzrost jego gęstości pod wpływem nacisku osadów nadległych i słupa wody basenu sedymentacyjnego;

świeżo złożony osad jest bardzo silnie porowaty i przesycony wodą (woda porowa); w trakcie k. w znacznym stopniu osad traci porowatość i wodę przez przemieszczenie i lepsze upakowanie poszczegółnych składników (ziarn); najsilniej k. przejawia się w osadzie ilastym, w którym utracie wody porowej towarzyszy jednocześnie przestrzenne uporządkowanie cząstek ilastych polegajace na ich równoległym ułożeniu względem siebie; często prowadzi to do złupkowacenia osadu i utworzenia sią łupków ilastych (łupki osadowe); k. stanowi pierwszy etap diagenezy.