hematyt
minerał, tlenek żelaza Fe2O3
[gr. haíma ‘krew’],
hematyt
Encyklopedia PWN
krystalizuje w układzie trygonalnym; odmiany grubokrystaliczne (błyszcz żelaza) mają barwę żelazistoczarną lub stalowoszarą, z silnym połyskiem metalicznym, odmiany zbite, skrytokrystaliczne, matowe (żelaziak czerwony) — ciemnoczerwoną, odmiany pylaste (śmietana hematytowa) — pomarańczowoczerwoną; tworzy też skupienia naciekowe (krwawnik) i łuseczkowe (mika żelazna); w największych ilościach występuje w skałach metamorficznych (gdzie jest produktem przeobrażenia innych minerałów żelaza, np. getytu), rzadziej — w niektórych utworach hydrotermalnych; główne złoża: Rosja (Kurska Anomalia Magnetyczna), Ukraina (Krzywy Róg), USA (rejon Jeziora Górnego), Brazylia (Minas Gerais); w Polsce — w Górach Świętokrzyskich (Rudki koło Nowej Słupi, gdzie był dawniej eksploatowany), na Dolnym Śląsku (m.in. okolice Złotoryi, Dusznik Zdroju) i w Tatrach (polana Huciska, Tomanowa Przełęcz i in.); jedna z najbogatszych rud żelaza, stosowany także (od czasów starożytnych) jako pigment mineralny i kamień ozdobny.
