chryzoberyl

chryzoberyl

[gr. chrysós ‘złoto’, bḗryllos ‘zielony kamień’],

minerał, tlenek glinu i berylu Al₂BeO₄;

krystalizuje w układzie rombowym; żółty lub zielony w różnych odcieniach, o połysku szklistym; niektóre odmiany (aleksandryt, cymofan) — cenne kamienie szlachetne; powstaje gł. w pegmatytach; wskutek dużej odporności na wietrzenie przechodzi do osadów okruchowych (niektóre piaski i żwiry); gł. złoża: Brazylia, Sri Lanka, Madagaskar, Rosja (Ural), Zimbabwe, Birma, USA; w Polsce znaleziony na Dolnym Śląsku (okolice Złotoryi i Niemczy); źródło pierwiastka berylu, wykorzystywany też w jubilerstwie.