ceramiki wielowałeczkowej kultura

ceramiki wielowałeczkowej kultura,

archeol. kultura charakterystyczna dla stepowej i leśno-stepowej części wschodniej Europy, od Mołdawii po dorzecze Donu,

rozwijająca się w środkowej epoce brązu (początkowo datowana na ok. XVII–ok. XV p.n.e., obecnie na XX–XVII w. p.n.e.); nazwa od sposobu zdobienia naczyń glinianych, niekiedy na całej powierzchni, listwami plast. — wałeczkami; ukształtowała się na gruncie kultury katakumbowej, przy udziale impulsów ze wschodu i północnego wschodu. Znana z osiedli (obecnie zbadanych ponad 200) położonych gł. na niskich terasach nadrzecznych, zabudowanych półziemiankami lub naziemnymi domami o konstrukcji z ubitej gliny; typowe pochówki szkieletowe, rzadziej ciałopalne, pod niewielkimi kurhanami lub płaskie; szczątki zmarłych składano w jamach, drewnianych skrzyniach budowanych na zrąb lub komorach z kamiennych płyt; w wyposażeniu grobów dominuje ceramika, poza tym występują charakterystyczne kościane klamry do pasów, brązowe noże i sztylety, kamienne topory, siekiery i buławy; znane są pochówki wojowników z rydwanami składane w wielkich, zrębowych komorach; towarzyszą im pochówki koni, broń, uprząż końska; jest to odzwierciedlenie upowszechnienia się, zwłaszcza w środowisku stepowym, nowej formacji wojowników i zmian w sposobie wojowania. Podstawą gospodarki była hodowla (gł. bydło rogate i drobne przeżuwacze, poza tym koń i świnia); wielką rolę odgrywało rybołówstwo, zajmowano się też uprawą roli; znaczny rozwój osiągnęła metalurgia brązu, czego dowodem są depozyty (skarby) wyrobów brązowych (Skkakun, Ribakivka); k.c.w. była podłożem rozwoju kultury zrębowej (we wschodniej części swojego zasięgu) i sabatinowskiej (w zachodniej).