atrakcyjność społeczna
 
Encyklopedia PWN
atrakcyjność społeczna, atrakcyjność interpersonalna,
psychol. cechy danej osoby wywołujące u innych osób pozytywną postawę wobec niej;
problem a.s. dotyczy w najogólniejszym sensie zagadnienia tego, kto kogo lubi i dlaczego. Badania nad a.s. rozpoczęto w latach 30. XX w. i stanowią one jeden z gł. tematów badawczych psychologii społ. (pierwszymi znanymi badaczami a.s. byli T.M. Newcomb i J.L. Moreno); a.s. jest jednym z gł. motywów zawierania małżeństw, przyjaźni i in. związków interpersonalnych; różne koncepcje a.s. poszukiwały przyczyn kształtujących atrakcyjność w różnego typu relacjach międzyludzkich; jednym z najogólniejszych paradygmatów teoret. tłumaczących kształtowanie się a.s. jest wywodzący się z behawioryzmu i teorii wymiany społ. paradygmat nagród i kosztów; głosi on, iż a.s. człowieka wzrasta wraz z wysokością nagród, które łączą się z kontaktami z nim, maleje natomiast wraz ze wzrostem kosztów; prostotę tego sposobu myślenia zakłóca to, iż może chodzić o nagrody i koszty bardzo różnego rodzaju, związane z bardzo różnymi kategoriami potrzeb (m.in. psychicznymi, społ., duchowymi); są one trudno porównywalne lub w ogóle nieporównywalne (jak porównać koszty materialne, np. dojazdu, związane z kontaktem z jakąś osobą, z nagrodami duchowymi, które kontakt ten dostarcza). W toku refleksji nad warunkami kształtowania się a.s. wyodrębniono 4 gł. czynniki wpływające na poziom a.s. Zauważono duży wpływ podobieństwa kontaktujących się ze sobą osób na poziom wzajemnej a.s. Im bardziej osoby pod jakimś względem są do siebie podobne, tym większa ich wzajemna a.s. Przyczyn tej zbieżności upatrywano m.in. w tym, że kontakty między osobami podobnymi utwierdzają i umacniają poglądy, które osoby te mają, chroniąc zarazem przed przeżywaniem wątpliwości związanych z prezentacją odmiennych lub sprzecznych sądów. Inne wyjaśnienia podkreślały większą przyjemność płynącą z kontaktów z osobami podobnymi wynikającą np. ze wspólnoty zainteresowań. Istotne też wydaje się większe prawdopodobieństwo komunikacji i nawiązywania relacji z osobami podobnymi. Inny czynnik warunkujący wzajemną a.s. dostrzeżono w bliskości przestrzennej zamieszkiwania i codziennego przebywania kontaktujących się osób. Istotnym czynnikiem warunkującym wzajemną a.s. jest też wzajemność sympatii. Ludzie mają tendencję do odwzajemniania zarówno sympatii, jak i antypatii. Nie tylko jednak w cechach kontaktujących się osób należy upatrywać przyczyn natężenia wzajemnej a.s. Ważne są także czynniki sytuacyjne, np. podwyższony poziom lęku sprzyja zwiększonej a.s. ludzi przeżywających ten lęk wspólnie.
Bibliografia
Psychologia spostrzegania społecznego, Warszawa 1985;
Z. Nęcki Wzajemna atrakcyjność, Warszawa 1990.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia