Związek Naukowo-Literacki,
stowarzyszenie inteligencji twórczej, działające 1898–1914 we Lwowie;
Związek Naukowo-Literacki
Encyklopedia PWN
powołany (po dwóch nieudanych próbach 1893 i 1895) gł. z inicjatywy J.G. Pawlikowskiego, który pełnił też funkcję wieloletniego prezesa związku (w skład pierwszego zarządu wchodzili również J. Kasprowicz — zast. prezesa i E. Łuniński — sekretarz); celem Z.N.-L. było zapoznawanie swoich członków z najnowszymi prądami w literaturze, nauce i sztuce przez dostarczanie im odpowiednich książek i czasopism (uruchomiono własną bibliotekę) oraz organizowanie wieczorów lit.-artyst. i zebrań dyskusyjnych, sprzyjających wymianie myśli; prelekcje prowadzili m.in. poeci i pisarze (W. Orkan, J.A. Kisielewski, B. Ostrowska, J. Żuławski) oraz uczeni reprezentujący różne dyscypliny: historycy literatury (A. Brückner, J. Kallenbach, J. Kleiner, T. Sinko), historycy (S. Askenazy, W. Konopczyński), filozofowie (K. Twardowski), przyrodnicy (J. Nusbaum), muzycy (S. Niewiadomski); prowadzono działalność wydawniczą, m.in. od 1900 ukazywała się seria «Wiedza i Życie» (redaktor Kasprowicz, Nusbaum, Twardowski); do 1913 opublikowano 38 dzieł (42 tomy) pol. i tłumaczonych, z takich dziedzin, jak: nauka o literaturze, krytyka lit., socjologia, pedagogika, prawo, nauki przyr., medycyna; ze Z.N.-L. wyszła inicjatywa powołania we Lwowie TPN.
