Santok,
w. gminna w woj. lubuskim, w pow. gorzowskim, w Kotlinie Gorzowskiej, u ujścia Noteci do Warty;
Santok
Encyklopedia PWN
przeprawa promowa na l. brzeg Warty; Muzeum Grodu Santok W VII w. osada, następnie gród u ujścia Noteci do Warty, na pograniczu wielkopol.-pomor., bronił przejścia przez bagna nadnoteckie (szlak z Poznania do Szczecina); w 2. poł. X w. rzemieślnicze podgrodzie; od XII w. kasztelania; odgrywał ważną rolę jako gród pograniczny w okresie walk dzielnicowych i ekspansji brandenburskiej w XIII w.; 1266 opanowany przez margrabiów brandenburskich i włączony do Nowej Marchii (gwałtowny spadek znaczenia); 1278–96 w rękach Przemysła II; 1365–70 przejściowo włączony przez Kazimierza III Wielkiego do Korony; 1402–55 pod rządami Krzyżaków, przedmiot starań dyplomatycznych Władysława II Jagiełły; 1455 włączony ponownie do posiadłości brandenburskich, utracił ostatecznie polit. i wojsk. znaczenie; od 1945 w Polsce. Wykopaliska (1932–34, 1958–65) w Santoku odsłoniły pozostałości kolejnych grodów; pierwszy z IX w. (VIII?) był otoczony palisadą, 3 następne — wałami drewniano-ziemnymi o konstrukcji hakowej.
