Przyboś Julian, ur. 5 III 1901, Gwoźnica k. Strzyżowa, zm. 6 X 1970, Warszawa,
poeta, eseista.
Przyboś Julian
Encyklopedia PWN
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Współtwórca Awangardy Krakowskiej, 1930–35 członek grupy literacko-artystycznej a.r.; 1941 współredaktor pisma „Nowe Widnokręgi”, 1944–47 — „Odrodzenia”; 1945 prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich i poseł do KRN; 1947–51 poseł RP w Szwajcarii; 1952–55 dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej; 1965–68 współredaktor „Poezji”; wypracował oryginalny typ konstrukcji poetyckiej opartej na dążeniu do maksymalnej kondensacji, dynamizacji i metaforyzacji obrazu poetyckiego oraz na wyrazistym porządku składniowo-intonacyjnym wypowiedzi; w tematyce wierszy motywy urbanistyczno-techniczne (Śruby 1925), odkrywcze widzenie krajobrazu (Z ponad 1930, W głąb las 1932), akcenty radykalizmu społecznego (Równanie serca 1938), przeżycia czasów wojny i okupacji (Póki my żyjemy 1944, Miejsce na ziemi 1945), refleksje estetyczne i filozoficzne (Najmniej słów 1955, Narzędzie ze światła 1958, Próba całości 1961, Kwiat nieznany 1968); eseje (Linia i gwar, tomy 1–2 1959, Sens poetycki 1963, Zapiski bez daty 1970), m.in. poświęcone analizie artyzmu poezji A. Mickiewicza (Czytając Mickiewicza 1950); przekłady; antologia pieśni ludowej Jabłoneczka (1953); Utwory poetyckie (1971); 1964 otrzymał nagrodę państwową I stopnia.
