Przeworsk,
m. powiatowe w województwie podkarpackim, na północnym skraju Podgórza Rzeszowskiego, nad Mleczką.
Przeworsk
Encyklopedia PWN
rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Ludność miasta: ogółem — 15,4 tys. mieszkańców (2019)
Gęstość zaludnienia: 698,0 os/km2 (2019)
Powierzchnia: 22 km2
Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 22°30′E, szerokość geograficzna: 50°04′N
Prawa miejskie: nadanie praw — 1393
Oficjalne strony WWW: www.przeworsk.um.gov.pl
Historia. Początki osadnictwa od epoki neolitu; w IX–XII w. gród obronny, w 2. poł. XIII w. osada ruska; po 1340 włączony przez Kazimierza III Wielkiego do Polski; prawa miejskie 1393; od XV w. siedziba powiatu (do 1795); w XV–XVI w. ośr. rzemieślniczo-handl. i kult.; do schyłku XIX w. tkactwo; 1772–1918 w zaborze austr.; w końcu XIX w. połączenie kol. i rozbudowa węzła kol.; w okresie międzywojennym ośr. manifestacji i strajków chłopskich (m.in. 1933); podczas II wojny światowej IX–XI 1939 obóz przejściowy dla jeńców pol. (ok. 5,5 tys. osób), VII–X 1942 getto (więźniowie wywiezieni przez Niemców do ośr. zagłady w Bełżcu); rejon działań partyzantki pol. oraz radzieckiej; XIX w.–1975 i od 1999 siedziba powiatu.
Zabytki. Późnogotycki kościół (1430–73, przebudowany), z kaplicą Grobu Św. (1692, dekoracja klasycyst. ok. 1845) i klasztorem (2. poł. XVII w., przebudowany), późnogot. kościół Bernardynów (XV–XIX w.) i klasztor (po 1512, przebudowany) z późnogot. malowidłami w krużgankach (pocz. XVI w.); fragmenty murów miejskich (1. poł. XVI w.); klasycyst. pałac Lubomirskich (1823), park krajobrazowy (1. poł. XIX w.).
