Płońsk

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Płońsk,

m. powiatowe w województwie mazowieckim, na Wysoczyźnie Płońskiej, nad Płonką (prawy dopływ Wkry).

Ludność miasta: ogółem — 22,1 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 844,2 os/km² (2019)

Powierzchnia: 12 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 20°23′E, szerokość geograficzna: 52°38′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1400

Oficjalne strony WWW: www.plonsk.pl

wczesnośredniowieczny gród książęcy, wzmiankowany 1155; na przeł. XI i XII w. osada targowa; w 1. poł. XIV w. gród kasztelański; prawa miejskie 1400; w XIV i XV w. dobra oprawne (wdowie) księżnych mazow.; 1526–29 wraz z północnym Mazowszem włączony do Korony, miasto król.; rozwój związany z położeniem na szlaku handl. z Litwy do Prus; w XV–XVI w. ośr. rzemieślniczo-handl.; znany z jarmarków bydła i koni; zniszczenia w poł. XVII w. spowodowały stopniowy upadek P.; od 1795 w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warsz., od 1815 w Królestwie Pol.; w 2. poł. XIX w. w P. działał astronom J.W. Jędrzejewicz. W końcu XIX w. rozwój przemysłu, gł. spoż.; od 1924 połączenie kolejowe. W czasie okupacji niem. włączony do Rzeszy; 1940–42 getto (ok. 12 tys. Żydów wywiezionych do obozu koncentracyjnego Auschwitz); rejon walk partyzanckich. Ośr. usługowy dla rolnictwa; przemysł: spoż. (młyn, jeden z największych w Polsce, duże zakłady cukiernicze), chem., materiałów budowlanych, metal., poligraficzny, elektrotechniczny; ponadto wytwórnie m.in. odzieży, pasz; węzeł drogowy; filia warsz. Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu; późnogot. kościół Karmelitów Trzewiczkowych (1. poł. XVI w., przebudowa XVII–XIX w.) z klasztorem (XVII–XIX w.). W okolicy P. uprawa malin.