Pestum

Pestum, gr. Posejdonia, rzym. Paestum,

w starożytności kolonia gr., zał. ok. 600 p.n.e. przez osadników z Sybaris na południowo-zachodnim wybrzeżu Italii, nad zat. Salerno (M. Tyrreńskie), ob. dzielnica m. Capaccio, we Włoszech (region Kampania) i park archeol.;

ważny ośrodek handl. i rzemieślniczy; ok. 400 p.n.e. opanowana przez tubylczych Lukanów, a 273 p.n.e. przez Rzym; zachowane ruiny miasta z murami obronnymi i regularną siatką ulic; 3 wielkie peripterosy doryckie w b. dobrym stanie w 2 okręgach kultowych: południowym — Hery ze świątynią, od VIII w. zw. niesłusznie bazyliką(ok. 540 p.n.e.) i świątynią Neptuna (ok. 450 p.n.e.), oraz północnym — Ateny z tzw. świątynią Cerery (ok. 510 p.n.e.); sanktuarium podziemne (ok. 520 p.n.e.); z okresu rzymskiego m.in. ruiny tzw. świątyni italskiej, kurii, amfiteatru; za miastem — 2 rozległe i bogate nekropolie (północna i południowa, eksplorowane od 1953) z setkami grobów (gł. V–IV w. p.n.e.), często zdobionych pięknymi malowidłami ściennymi; ok. 12 km na północ od P. — ruiny temenosu Hery Argiwskiej (odsłonięte 1934–54), m.in. z dorycką świątynią (ok. 500 p.n.e.) i skarbcem (ok. 550 p.n.e.), w obu cenne rzeźbione metopy; zabytki z wykopalisk w muzeum w P.

Pestum, świątynia Hery, Herajon (południowe Włochy)

Piranesi Giovanni Battista, Świątynia Junony w Paestum (1720–78) akwaforta z serii Pesto, 1778