Małachowscy

Małachowscy,

ród magnacki herbu Nałęcz, wywodzący się ze szlacheckiej rodziny właścicieli wsi Małachowice w Łęczyckiem.

Najstarszym znanym (wzmiankowany 1433) członkiem rodziny był właściciel Małachowic, Bartłomiej. Pierwszym senatorem w rodzinie był Mikołaj, data ur. nieznana, zm. 1575, kasztelan spicymirski, właściciel m.in. Bąkowej Góry w Sieradzkiem. W XVII w., w pokoleniu wnuków Mikołaja, ród podzielił się na linię szlachecką i pochodzącą od Aleksandra Teodora gałąź senatorską, używającą zwyczajowo tytułu hrabiowskiego, który został oficjalnie potwierdzony w Galicji i Królestwie Polskim na początku XIX w. Synami Aleksandra Teodora byli Franciszek Wojciech, ur. ok. 1627, zm. 1690, kasztelan sieradzki, ojciec Stanisława, ur. ok. 1659, zm. 1699, wojewody poznańskiego, właściciela Końskich, i Józefa, data ur. nieznana, zm. 1717, kasztelana inowłodzkiego, założyciela linii, z której pochodził Adam Leon, ur. ok. 1706, zm. 1767, znany działacz sejmowy (linia ta wymarła w XVIII w.), oraz Jan, ur. 1623, zm. 1699, biskup krakowski, który przy poparciu Jana III Sobieskiego zgromadził ogromny majątek. Fortunę odziedziczył jego bratanek, Stani-sław, ur. ok. 1659, zm. 1699, wojewoda poznański. Syn Stanisława, Jan, ur. 1690, zm. 1762, kanclerz wielki koronny, dziedzic Bąkowej Góry, uzyskał od Augusta III liczne dobra ziemskie, które zręcznie pomnożył. Synami Jana byli: Stanisław, ur. 1736, zm. 1809, marszałek Sejmu Czteroletniego, właściciel Białaczowa, gdzie wzniósł wielkie piece i fryszerki; Jacek, ur. 1737, zm. 1821, kanclerz wielki koronny, właściciel Bodzechowa; Antoni, ur. po 1737, zm. 1796, wojewoda mazowiecki, właściciel Borkowic i Niekłani, oraz, najstarszy z braci, Mikołaj, ur. 1730, zm. 1784, wojewoda sieradzki, konfederat barski, właściciel po ojcu dóbr Końskie, także Ogrodzieńca i Baranowa nad Wieprzem. Ten ostatni był ojcem Jana Nepomucena, ur. 1764, zm. 1822, posła na Sejm Czteroletni i senatora Księstwa Warszawskiego, właściciela m.in. dóbr Żarki, oraz Stanisława Aleksandra, ur. 1770, zm. 1849, generała WP, właściciela Końskich. Synem Jana Nepomucena był Gustaw, ur. 1797, zm. 1835, poseł na sejm Królestwa Polskiego, zastępca ministra spraw zagranicznych w okresie powstania listopadowego 1830–31. Potomkowie Mikołaja i Antoniego zajmowali w XIX w. wysoką pozycję społeczną. W linii męskiej ród wygasł 1904.

Dorota Dukwicz