Grenlandia
 
Encyklopedia PWN
Grenlandia, grenlandzkie Kalaallit Nunaat, duń. Grønland,
wyspa na Oceanie Atlantyckim i O. Arktycznym u wybrzeży Ameryki Północnej, wraz z przybrzeżnymi wyspami autonom. część Danii;
pow. 2166,1 tys. km2; większa część G. leży na północ od koła podbiegunowego pn.; najbardziej na północ wysunięty punkt — przyl. Morris Jesup (83°39′N). Pod względem geol. G. stanowi część tarczy kanad.; zbud. gł. z archaicznych gnejsów i granitów, przykrytych w części pn. i wsch. osadowymi skałami paleozoiku i mezozoiku; na zachodzie miejscami utwory trzeciorzędowe; najwyższy szczyt — Góra Gunnbjørna (3700 m); ok. 83% pow. pokrywa czasza lodowa, o miąższości do 3500 m; wybrzeża górzyste, w większości fiordowe, wolne od lodów (z wyjątkiem pn.-zach. i pd.-wsch.); liczne przybrzeżne wyspy; klimat biegunowy, we wnętrzu kontynent. (charakterystyczne huraganowe wiatry); na wybrzeżu pd. i pd.-zach. klimat podbiegunowy (wpływ ciepłego prądu); we wnętrzu G. przez cały rok średnia temp. utrzymuje się poniżej 0°C, na wybrzeżach (przez 5–6 mies.) powyżej 0°C; opady roczne od 200 mm na północy i pn. wschodzie do 1000 mm na południu; obszary wolne od lodów, gł. na południu i zachodzie porasta tundra; w pn.-wsch. części wyspy (od Lodowca Petermanna na pn. zachodzie po Kong Oscar Fjord) park nar. o pow. ok. 700 tys. km2; dominuje rybołówstwo, łowiectwo mor. i lądowe, hodowla owiec i reniferów oraz górnictwo (gł. rudy żelaza, ołowiu, cynku, grafit i marmury).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia