Cinque Ports
konfederacja ang. miast portowych nad cieśn. La Manche;
[sęk por; fr., ‘pięć portów’],
Cinque Ports
Encyklopedia PWN
jej początki sięgają poł. XI w. i są związane z umowami Edwarda Wyznawcy ze strategicznie położonymi miastami portowymi; od XIII w. traktowano je wspólnie jako konfederację; w zamian za przywileje miały na swój koszt wystawiać do dyspozycji króla okręty z załogami (w XIII w.: 57 okrętów, każdy na 15 dni w roku); początkowo C.P. tworzyły: Hastings, Romney, Hythe, Dover i Sandwich, od XIV w. także Winchelsea i Rye; ponadto z C.P. związało się wiele mniejszych portów, tak że konfederacja objęła jurysdykcją wybrzeże hrabstw Sussex, Kent i częściowo Essexu; jej gł. urzędnikiem był mianowany przez króla lord strażnik o uprawnieniach admiralskich; do XV w. okręty C.P. stanowiły podstawę floty król.; później znaczenie miast — z wyjątkiem Dover — szybko malało (zamulenie portów, zmiana linii brzegowej), traciły one przywileje; 1855 zniesiono ich ostatnie szczególne prawa; funkcja lorda strażnika ma obecnie charakter honorowy.
