Złoczów, Zołocziw, Zolochiv,
m. na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, nad Złoczówką (dopływ Bugu).
Złoczów
Encyklopedia PWN
W 1. poł. XV w. wieś; prawa miejskie 1523; własność m.in. Siemieńskich, Górków, od końca XVI w. Sobieskich, od 1740 Radziwiłłów, w XIX w. Komarnickich; w XVI w. osiedlali się Ormianie; ośr. handl.; w 1. poł. XVI w. ufundowano klasztor reformatów, ok. 1730 kolegium pijarów; 1772–1918 w zaborze austr., likwidacja klasztoru i kolegium; w czasie I wojny świat. rejon walk: 1914 i 1915 ros.-austr., 1917 ros.-niem.; w okresie międzywojennym w granicach Polski; IX 1939–41 pod okupacją sow. (wywózki mieszkańców w głąb ZSRR), 1941–44 pod okupacją niem.; VI 1941 egzekucje Polaków, Żydów i Ukraińców dokonane przez NKWD. Od XVI w. duże skupisko Żydów (1939 ok. 6 tys., ok. 51% mieszk. Złoczowa); w XVII w. jedna z większych gmin żydowskich na Ukrainie; 1770–86 miejsce działalności cadyka Jehiela Michaela ze Złoczowa; 1941, po wkroczeniu do Złoczowa, Niemcy spędzili kilkuset Żydów do odkopania zwłok Polaków, Żydów i Ukraińców, zamordowanych VI 1941 na Zamku przez NKWD, a następnie ich rozstrzelali; 4 VII 1941 pogrom Żydów dokonany przez nacjonalistów ukr. przy współudziale Niemców; do IV 1943 getto (ok. 5 tys. osób, większość wywieziona do ośr. zagłady w Bełżcu). 1945–91 w Ukr. SRR. Zakłady radiowe, przemysł lekki, spoż., materiałów budowlanych; stacja kol. przy linii Lwów–Tarnopol; 2 kościoły unickie: Św. Mikołaja (XVI w.) i Zmartwychwstania (1624–27 i 1793); kościół parafialny rzymskokatol. (1731–63); zamek Sobieskich (wzniesiony 1634–36 na miejscu warowni z XVI w., rozbudowa 1686 i XIX w., od 1979 adaptowany do celów muzealnych), obejmuje m.in. część pałacową, pawilon tzw. dom chiń., budynki gosp. i mieszkalne.
