Niszapur, Nejszabur, Neyshābūr,
m. w północno-wschodnim Iranie, w ostanie Chorasan-e Rezawi, na żyznej równinie u południowego podnóża gór Kuh-e Binalud, na zachód od Meszhedu;
Niszapur
Encyklopedia PWN
Założony w poł. III w. (nazwa od imienia sasanidzkiego władcy Szapura I); w poł. VII w. zajęty przez Arabów; stol. państwa perskiego Tahirydów (IX w.), Samanidów (X w.) i tur. Seldżuków (XII w.); IX–XII w. jedno z ważniejszych centrów gosp. środkowego Wschodu; 1153 zniszczony przez tur. plemiona Oguzów, 1221 przez Mongołów; kilkakrotne trzęsienia ziemi; XIV–XV w. odbudowany, ale jego znaczenie zmalało; 1772 zniszczony przez Afganów. Ośr. przemysłu spoż. i rzemiosła; lotnisko; w wyniku prac wykopaliskowych odkryto resztki bogato zdobionych pałaców i domów (VIII–X w.); grób Omara Chajjama w ażurowej rotundzie (XX w.). W pobliżu N. wydobycie turkusów.
