abstrahować
Encyklopedia PWN
w refleksji etycznej kardynalna cnota porządkująca wybory ludzkiej woli lub normatywny punkt odniesienia dla rozumu wskazującego woli prawidłowy wybór; w refleksji prawniczej kryterium dla norm prawnych, a nawet nie zawsze określany zbiór uprawnień przysługujących jednostkom lub/i grupom; w refleksji społecznej treść właściwego (pożądanego) ładu wspólnotowego, ewentualnie uwzględniająca potrzeby lub preferencje jednostki lub/i grupy; w refleksji teologicznej przymiot Boga, często ujmowanego przez prymat woli jako ten, który ustanawia natury (istoty) gatunków lub ład wszechrzeczy.
synchronia
językozn. badanie elementów występujących jednocześnie w systemie języka w określonym momencie czasowym, abstrahujące od ciągu rozwojowego (diachronia), jednak uwzględniające jego dynamikę.
[gr. sýn ‘razem’, chronós ‘czas’],
