Weber Carl Maria
 
Encyklopedia PWN
Weber Carl Maria von Wymowa, ur. 18 XI 1786, Eutin k. Lubeki, zm. 5 VI 1826, Londyn,
niemiecki kompozytor, pianista i dyrygent.
Kalendarium
Urodził się 18 XI 1786 w Eutin koło Lubeki. Twórca niemieckiej opery romantycznej. Od wczesnego dzieciństwa miał bliski kontakt z teatrem, gdyż jego ojciec prowadził wędrowną trupę teatralną; pierwsze lekcje muzyki pobierał u swego przyrodniego brata, Fridolina (ucznia J. Haydna); owocem kilkumiesięcznej nauki 1797 u M. Haydna w Salzburgu były pierwsze kompozycje: 6 Fughett. W następnych latach Weber rozpoczął występy pianistyczne, a jako kompozytor zainteresował się większymi formami; 1800 wystawił we Freibergu z sukcesem operę Das Waldmädchen.
Działalność w Wiedniu, Pradze i Dreźnie
W 1803 został w Wiedniu uczniem Abbé Voglera, który 1804 wyjednał mu posadę kapelmistrza teatru we Wrocławiu. Z powodu niechęci tamtejszych muzyków Weber po 2 latach zrezygnował z posady i związał się z rodziną książąt Würtemberskich; 1807 został sekretarzem księcia Ludwika w Stuttgarcie, nie zaprzestając działalności wykonawczej i kompozytorskiej; wzbudzał podziw błyskotliwą techniką pianistyczną i talentem improwizatorskim; znajomość z klarnecistą, H. Bärmannem, stała się dlań impulsem do napisania 1811 Concertina i 2 koncertów klarnetowych. W 1813 Weber objął dyrekcję opery w Pradze; 1813–14 napisał do fragmentów Liry i miecza T. Körnera kilka chórów, które spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem. W 1817 został dyrektorem Opery Niemieckiej w Dreźnie; tamże powstały jego najwybitniejsze utwory: opery — Wolny strzelec (Berlin 1821), Euryanthe (Wiedeń 1823) i Oberon (Londyn 1826), Konzertstück f-moll na fortepian i orkiestrę (1821) oraz najważniejsze kompozycje fortepianowe, w tym popularne Zaproszenie do tańca (1819). Premiera Wolnego strzelca przyniosła kompozytorowi wielki sukces; w krótkim czasie opera obiegła większość scen operowych w Niemczech i Austrii (1826 została też wystawiona w Warszawie). Zmarł 5 VI 1826 w Londynie.
Twórczość operowa i instrumentalna
Największe znaczenie ma twórczość operowa Carla Marii von Webera, a zwłaszcza opera Wolny strzelec, która zapoczątkowała okres romantyzmu w dziejach tego gatunku, wnosząc nową tematykę (krajobraz leśny, życie myśliwych, walka z demonicznymi mocami) i nowe środki muzyczne, służące do charakterystyki postaci lub sytuacji; Wolny strzelec i późniejszy Oberon nawiązywały do formy singspielu (zawierały dialogi mówione), Euryanthe zaś do tzw. wielkiej opery; inne dzieła Webera tego gatunku to: Peter Schmoll (Augsburg 1803), Silvana (Frankfurt n. Menem 1810), Abu Hassan (Monachium 1811), Preciosa (Berlin 1821). W dziedzinie muzyki instrumentalnej, zwłaszcza fortepianowej, Weber zasłużył się jako jeden z głównych twórców stylu brillant; oprócz Konzertstück f-moll do czołowych osiągnięć w tym zakresie należą: polonezy, ronda, 4 sonaty i Zaproszenie do tańca (właściwie cykl walców z introdukcją i kodą). Carl Maria von Weber komponował też utwory orkiestrowe (2 symfonie 1807, 2 koncerty fortepianowe C-dur 1810 i Es-dur 1812), kameralne, pieśni, kanony, duety, chóry, arie na głos i orkiestrę, kantaty, muzykę kościelną oraz uprawiał twórczość literacką i krytykę muzyczną.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia