pow. 23,5 km2, 546 tys. mieszk. (2008), gł. Chińczycy; obejmuje płw. Macau (9,1 km2) oraz wyspy Taipa (6,3 km2) i Coloane (8,1 km2); ośrodek administracyjny Makau; ma odrębny system prawny, adm. i gosp. (wolnorynkowy) oraz monetarny (jednostka monetarna pataca); języki urzędowe: portugalski, chiń.; oprócz symboli państw. ChRL używa własnego godła i flagi; w organizacjach międzynar. występuje pod nazwą Macao China. Powierzchnia nizinna z niewysokimi wzgórzami (Tashitang 174 m, na Coloane); linia brzegowa dobrze rozwinięta. Klimat zwrotnikowy wilgotny, monsunowy; opady (ponad 2/3 w okresie letnim) przekraczają 2000 mm rocznie, w okresie jesiennym często związane z tajfunami; średnia temp. w styczniu wynosi 14,5°C, w lipcu 28,5°C. M. zamieszkują gł. Chińczycy (96% ludności), posługujący się przeważnie dialektem kantońskim, najlepiej wykształceni znają język ogólnochiń.; wśród Portugalczyków wysoki udział autochtonicznych Macanese, mieszańców chiń.-portugalskich; ok. 50% ludności stanowią buddyści, 15% katolicy, 35% wyznawcy innych religii oraz niewierzący. M. ze względu na położenie geogr. oraz zasoby biol. otaczających akwenów pełni od dawna funkcję ośr. rybołówstwa oraz centrum żeglugi mor. i handlu międzynar., co sprzyjało rozwojowi wytwórczości przem., zwłaszcza w dziedzinie budowy statków handl. i okrętów wojennych, później także produkcji petard i sztucznych ogni. W XIX w. konkurencja Hongkongu i otwarcie wielu portów chiń. przyczyniły się do ograniczenia funkcji handl. i przem. M., natomiast zaczął rozwijać się hazard, prostytucja, nielegalny handel opium i siłą roboczą. Do ożywienia gosp. w 2. poł. XX w. przyczyniła się współpraca z ChRL, inwestycje w wytwórczości eksportowej, a także rozbudowa usług turystycznych. Najściślejsze więzi gosp. łączą M. z Hongkongiem i sąsiednimi prowincjami chiń. — odbiorcami towarów i usług wytwarzanych w M. oraz dostawcami surowców, żywności, kapitałów inwestycyjnych, siły roboczej i technologii. Wartość PNB na 1 mieszk. należy do wyższych w Azji, 1999 osiągnęła 14 200 dol. USA. Ponad 40% wartości PKB dostarcza przemysł turyst.-rozrywkowy z rozbudowaną siecią hoteli, kasyn gier hazardowych, gier loteryjnych, torów wyścigowych (samochody, konie, charty), klubów nocnych, restauracji i in. atrakcji przyciągających turystów, gł. z sąsiednich obszarów. Przemysł przetwórczy jest oparty na niewielkich, ale licznych zakładach specjalizujących się w produkcji eksportowej, m.in.: zabawek, narzędzi precyzyjnych, odzieży, obuwia. Duże znaczenie ma budownictwo i obrót nieruchomościami (ok. 10% wartości PKB), a także międzynar. usługi bankowo-ubezpieczeniowe. Dobrze rozwinięta żegluga mor. oraz komunikacja lotn. (w tym helikopterowa); międzynar. linie lotn. obsługuje nowoczesny port, zbud. 1995 na sztucznej wyspie. M. pełni ważne funkcje nauk. i kult., jest siedzibą licznych instytutów nauk., szkół wyższch, m.in. uniw. (zał. 1981), Akad. Policyjnej, Inst. Technol.; ponadto biblioteki, opera, teatry dram., liczne sale koncertowe, muzea, studio film.; stacja telewizyjna.
Ustrój polityczny. Specjalny region administracyjny ChRL; władzę sprawuje Szef Władzy Wykonawczej (podległy rządowi ChRL), który przewodniczy 10-osobowej Radzie Wykonawczej (rządowi); funkcje ustawodawcze pełni 27-osobowe (od 2005 29-osobowe) Zgromadzenie Legislacyjne.
Historia. Terytorium 1557 wydzierżawione przez Chiny Portugalczykom, którzy prowadzili stamtąd handel w Azji Wschodniej; od 1887 (na mocy układu lizbońskiego) kolonia; w czasie II wojny światowej M. stało się ośr. hazardu (zw. Monako Wschodu); od 1951 prowincja zamor., a od 1976 „terytorium specjalne” pod zarządem Portugalii; 20 XII 1999 (zgodnie z porozumieniem portugalsko-chiń. z 1987) przeszło pod administrację ChRL; 1993 Ogólnochiń. Zgromadzenie Przedstawicieli Lud. uchwaliło dla M. konstytucję, przewidującą częściową autonomię, zwłaszcza zachowanie dotychczasowego systemu społ.-gosp. przez 50 lat.
Zabytki. Do najwcześniejszych chiń. zabytków należą: świątynia bogini morza (A-Ma lub Tin Hau), zbud. w okresie dyn. Ming (1368–1644) oraz świątynia Kunyam, poświęcona bogini miłosierdzia (Guanyin), pochodząca z epoki Yuan (1279–1368); w mieście znajdują się budowle portugalskie, m.in. twierdza z 1616 (obecnie przekształcona na muzeum), latarnia mor. z 1625, ruiny kościoła Św. Pawła; ciekawe budowle rezydencjalne z czasów kolonialnych, a także chiń. dworki i wille eur., obok których w ostatnich latach wybudowano nowoczesne wieżowce.
, portug. Macau, Specjalny Region Administracyjny Makau, chiń. Aomen Tebie Xingzhengqu, portug. Região Administrativa Especial de Macau,
