Kórnik

Kórnik,

miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, na Równinie Wrzesińskiej, nad jez.: Kórnickim i Bnińskim.

Ludność miasta: ogółem — 7,9 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 315,7 os/km² (2019)

Powierzchnia: 6 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 17°06′E, szerokość geograficzna: 52°15′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1426–50

Oficjalne strony WWW: www.kornik.pl

ośr. turyst.; drobny przemysł (mleczarnia, spichrz zbożowy, zakład odzieżowy, tartak); ośr. kultury i nauki; placówki PAN — Inst. Dendrologii (zakład doświadczalny, muzeum dendrolog., największe w Polsce arboretum o pow. ok. 40 ha i zbiorze ok. 3 tys. gat. drzew i krzewów) i Biblioteka Kórnicka z muzeum. W pobliskim Borówcu — Astr. Obserwatorium Szerokościowe PAN (obserwacje wahań bieguna geogr. oraz pomiar czasu astr.).

Historia.

Wzmiankowany 1364; prawa miejskie od 1426–50; od 1592 własność Górków, następnie m.in. Działyńskich i Zamoyskich; w 1. poł. XIX w. T.A. Działyński zaczął gromadzić w zamku zbiory muzealne i rękopiśmienne, które dały początek Bibliotece Kórnickiej; 1793–1919 w zaborze pruskim (1807–15 w Księstwie Warsz.); jeden z gł. ośr. pol. ruchu wyzwoleńczego 1848 (7 V ogłoszenie tzw. Rep. Kórnickiej); udział mieszkańców w powstaniu wielkopol. 1918–19; 1925 Zamoyscy utworzyli fundację pod nazwą Zakłady Kórnickie (biblioteka, muzeum, arboretum) i przekazali je narodowi polskiemu. W 1961 do K. włączono dawne m. Bnin (prawa miejskie 1395–1934), gdzie znajdują się ślady kultury łużyckiej i pozostałości z okresu wczesnośredniow., w XIII–XV w. był tu gród kasztelański.

Zabytki.

Gotycki kościół parafialny fundacji Górków (ok. 1437, przebudowa 2. poł. XVIII w.), fasada i wnętrza neogot. (1838, F.M. Lanci), we wnętrzu renes. nagrobki Górków; zamek, pierwotnie Górków (1. poł. XVI w.), przebudowany całkowicie na rezydencję romant.-neogot. dla Działyńskich (1843–61, wg projektu K.F. Schinkla z 1834–35); późnobarok. oficyny (XVIII w.); geom. park krajobrazowy (XVIII, XIX w.).

Kórnik, zamek Działyńskich, XIX w