Peloponez, Pelopọnisos, Pelopónnēsos,
półwysep w Grecji, najdalej na południe wysunięta część Półwyspu Bałkańskiego; Peloponez
Encyklopedia PWN
21,4 tysięcy km2; oddzielony od stałego lądu zatokami: Patras, Koryncką i Sarońską, połączony z nim tylko wąskim Przesmykiem Korynckim (przecięty Kanałem Korynckim) oraz mostem Rion–Antirion (długość 2882 m, szerokość 28 m) zbudowanym 1998–2004; silnie rozczłonkowany, górzysty (wysokość do 2407 m, Ajos Ilias); kras; makia, frygana, w zachodniej części resztki lasów dębowych, w górach — iglastych (m.in. czarna sosna, grecka jodła); uprawa winorośli, oliwek; turystyka; ruiny starożytnych miast (Mykeny, Olimpia, Epidaur); główne miasto — Patras. Peloponez wraz z Przesmykiem Korynckim i przyległym fragmentem środkowej Grecji tworzy region administracyjny Peloponez (7 nomosów). Zasiedlony przez Greków od początku II tysiąclecia p.n.e.; centrum kultury mykeńskiej; w epoce klasycznej zdominowany przez Spartę; od 146 p.n.e. pod panowaniem rzymskim, potem bizantyńskim; 1204–1432 na Peloponezie księstwo Achai (łacińskie) i 1263–1460 despotat Morei (bizantyński); potem panowanie tureckie (1684–1715 Wenecji); od 1830 w niepodległej Grecji.
