Konwicki Tadeusz, ur. 22 VI 1926, Nowa Wilejka, zm. 7 I 2015, Warszawa,
prozaik, reżyser filmowy, scenarzysta.
Konwicki Tadeusz
Encyklopedia PWN
Lata szkolne spędził w Wilnie, 1944–45 partyzant AK na Wileńszczyźnie (powieść wspomnieniowa Rojsty 1948, wyd. 1956), w latach powojennych w grupie młodych animatorów realizmu socjalistycznego (powieść produkcyjna Przy budowie 1950, powieść polit. Władza 1954). W późniejszej twórczości powieściowej Konwickiego (także film.) dominuje rozwijany w ujęciach metaforyczno-groteskowych i wizyjnych temat ciążenia nad życiem ludzi współcz. ich bolesnych doświadczeń z czasów wojny i okupacji, a także poszukiwania przez nich swej tożsamości (Sennik współczesny 1963, Wniebowstąpienie 1967, Nic albo nic 1971); wyrazisty nurt pisarstwa Konwickiego stanowią utwory kreślące liryczny i zmitologizowany obraz krainy młodości (Dziura w niebie 1959, Kronika wypadków miłosnych 1974, ekranizacja 1986, reż. A. Wajda, Bohiń, 1987) oraz proza wspomnieniowo-refleksyjna, z elementami liryzmu, ironii, groteski (Kalendarz i klepsydra 1976, Wschody i zachody księżyca, Londyn 1982, Nowy Świat i okolice 1986, Zorze wieczorne 1991, Pamflet na siebie 1995); postępujący proces rozpadu wartości moralnych i więzi społ. w państwie totalitarnym jest tematem powieści Kompleks polski (wyd. poza cenzurą 1977), Mała apokalipsa (wyd. poza cenzurą 1979, ekranizacja 1992, reż. Costa-Gavras), Rzeka podziemna, podziemne ptaki (Londyn 1985). Uznany za współtwórcę pol. filmu autorskiego, realizuje filmy gł. według własnych scenariuszy; eksperymentalny Ostatni dzień lata (1957, wspólnie z J. Laskowskim), dramaty metaforyczno-psychol. (Zaduszki 1961, Salto 1965, Jak daleko stąd, jak blisko 1971) oraz ekranizacja prozy Cz. Miłosza Dolina Issy (1982) i opowieść o Dziadach A. Mickiewicza Lawa (1989); 1966 otrzymał nagrodę państw. I st. (zespołową); 2002 nagroda pol. Pen Clubu.
