paliwa

paliwa,

substancje wydzielające podczas spalania dużą ilość ciepła i gazów, stosowane do ogrzewania, uzyskiwania energii elektrycznej — paliwa energetyczne, oraz napędu silników spalinowych.

Paliwa mogą być substancjami zarówno organicznymi, jak i nieorganicznymi lub ich mieszaninami. Właściwości paliw w znacznym stopniu zależą od składu chemicznego; głównymi składnikami paliw organicznych są pierwiastki węgiel i wodór, związki zawierające siarkę, azot, tlen, metale i in. stanowią zwykle zanieczyszczenia. Paliwa dzieli się na stałe, m.in. antracyt, węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf, drewno, odpady roślinne (np. słoma), koks, brykiety węglowe, ciekłe, otrzymywane głównie w wyniku przeróbki ropy naftowej oraz uwodorniania węgla, i gazowe, do których należy gaz ziemny, a także gazy otrzymywane przez termiczny rozkład paliw stałych (głównie węgli) i ciężkich frakcji ropy naftowej.

Zastosowanie paliw zależy od ich stanu skupienia, właściwości fizycznych, czystości, wartości opałowej. Paliwa wykorzystuje się do ogrzewania pomieszczeń, urządzeń przemysłowych itp.; są to głównie gaz ziemny, węgiel kamienny i brunatny, koks, olej opałowy, mazut; paliwa te wykorzystuje się także w zakładach energetycznych, w których ciepło uzyskane z ich spalania przekształca się w energię elektryczną; paliwa stosowane do tego celu zalicza się do paliw energetycznych (źródłem energii w reaktorze jądrowym jest substancja zawierająca materiał rozszczepialny, zwana paliwem jądrowym). Paliwa używane do napędu silników spalinowych noszą nazwę paliw silnikowych; do napędu silników tłokowych służą m.in.: benzyna samochodowa, olej napędowy oraz do specjalnie przygotowanych silników — paliwa gazowe, do silników odrzutowych — benzyna lotnicza, a do rakiet rakietowe materiały pędne. Paliwa są także używane jako czynniki redukujące (np. koks — w hutnictwie); gazy palne (np. acetylen), których płomień osiąga bardzo wysoką temperaturę, są stosowane do spawania i cięcia metali; wiele substancji, które można stosować jako paliwa, wykorzystuje się do syntez chemicznych.

Spośród paliw płynnych wyodrębnia się tzw. biopaliwa, wytwarzane z naturalnych surowców (głównie pochodzenia roślinnego — z biomasy).