neoromantyzm

neoromantyzm

[gr.-fr.],

postromantyzm,

kierunek artystyczny na przełomie XIX i XX w., nawiązujący do romantyzmu termin upowszechniony przede wszystkim w muzyce.

Literatura.

Kierunek określający tendencje znamienne dla modernizmu; indywidualizm i mistycyzm w ideologii oraz symbolizm jako środek ekspresji pisarskiej; w Polsce termin wprowadzony przez E. Porębowicza na określenie epoki Młodej Polski, w tym znaczeniu używany niekiedy w pracach historycznolit. (Neoromantyzm polski J. Krzyżanowskiego); obecnie nie jest używany.

Muzyka.

Kierunek będący ostatnią fazą romantyzmu; powstał w muzyce niem. w 2. poł. XIX w. i był żywotny jeszcze w pocz. XX w., zanim nie został wyparty przez takie kierunki, jak impresjonizm i neoklasycyzm; zalicza się do niego m.in. twórczość: F. Liszta, R. Wagnera, H. Wolfa, A. Brucknera, G. Mahlera, R. Straussa; nacz. postulatem n. była więź muzyki z innymi rodzajami sztuki, szczególnie z literaturą, co wyraziło się w powstaniu 2 gł. gat. tego okresu: stworzonego przez F. Liszta poematu symfonicznego, reprezentującego muzykę programową, oraz dramatu muzycznego R. Wagnera; n. odznaczał się tendencją do rozrostu środków orkiestralnych, która doprowadziła do powstania potężnych dzieł o szeroko rozbudowanym aparacie wykonawczym, np. VIII Symfonii G. Mahlera, zw. Symfonią Tysiąca (wykonawców); odwrót od kierunku neoromant., wyrażający się m.in. w kameralizacji środków wykonawczych, zaznaczył się w okresie impresjonizmu; w swej ostatniej fazie n. przeszedł w ekspresjonizm; na przeł. XIX i XX w. wywarł silny wpływ na twórczość kompozytorów pol., zwłaszcza na grupę Młodej Polski.

Wagner Richard, Pierścień Nibelunga — inscenizacja w Teatrze Wielkim w Warszawie

Miłość i ból i świat i marzenie, muzyka G. Mahler, choreografia J. Neumeier (1984) — Teatr Wielki w Warszawie