Wright

fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Wright

[raıt] ,

amerykańscy konstruktorzy lotniczy i piloci, pionierzy lotnictwa,

bracia: Wilbur, ur. 16 IV 1867, zm. 30 V 1912, Orville, ur. 19 VIII 1871, zm. 30 I 1948, twórcy pierwszego na świecie udanego samolotu. W 1895 założył wytwórnię rowerów, 1899 wynaleźli system poprzecznego sterowania samolotu przez zwichrowanie skrzydeł (co dawało efekt taki, jak działanie później wynalezionych lotek), który wypróbowali na latawcu; 1901 zbudowali tunel aerodynamiczny, w którym doświadczalnie uzyskali profil skrzydła o dużej sile nośnej; 1900–02 zbudowali 3 szybowce, na których opanowali pilotaż, wykonując ok. 800 lotów, 1903 zbudowali silnik lotniczy o mocy 9 kW (12 KM) i śmigło (obliczając je metodą S. Drzewieckiego) oraz samolot Flyer I, na którym Wilbur 17 XII 1903 wykonał pierwszy w świecie w pełni sterowany lot, przelatując 260 m w 59 s, 5 X 1905 na samolocie Flyer III — przeleciał 38,9 km w 38 min, 14 V 1908 wykonał pierwszy w świecie lot z pasażerem, 31 XII 1908 na samolocie Wright A przeleciał we Francji 125 km. W 1909 bracia założyli wytwórnię Wright Co. i szkołę pilotażu; 1915 Orville wycofał się z wytwórni; 1920 wytwórnia przyjęła nazwę Wright Aeronautical Corporation, po połączeniu 1936 z wytwórnią Curtiss Airplane and Motor Co. — Curtiss–Wright Corporation; podczas II wojny światowej zbudowano tam 24 tysięcy samolotów; w połowie lat 60. XX w. wytwórnia weszła w skład amerykańskich koncernów lotniczych i zakończyła produkcję samolotów; 2004 nadal istniał dział produkcji silników lotniczych jako Wright Aeronautical Corporation.

Flyer I, samolot braci Wright (1903)

Wright Wilbur przy sterach swego samolotu (1908)

Samolot Flyer I konstrukcji braci Wright

Wright Flyer

Samolot braci Wright i portret Orvilla Wrighta