Wedy
teksty sakralne będące najstarszymi indoaryjskimi zabytkami językowymi i fundamentem całej późniejszej kultury Indii, powstałe przypuszczalnie XV–V w. p.n.e., ułożone w języku wedyjskim.
[sanskr., ‘wiedza’],
Wedy
Encyklopedia PWN
podstawę stanowią 4 sanhity, czyli Wedy właściwe, zbiory mantr, utworów metrycznych i prozaicznych, recytowanych, śpiewanych lub odmawianych szeptem przez główych kapłanów podczas obrzędów ofiarnych (jadźńa); są to: Rygweda — zbiór 1028 ryćów (hymnów), Samaweda — zbiór samanów (pieśni) śpiewanych przez udgatara (kapłana-kantora), Jadźurweda — zbiór jadźusów, mantr szeptanych przez adhwarju (kapłana-oficjanta), Atharwaweda — zbiór mantr głównie o charakterze magicznym (zaklęcia, egzorcyzmy itp.); sanhity, choć są dziełami przede wszystkim liturgicznymi, zawierają też — zwłaszcza Rygweda i Atharwaweda — hymny spekulatywne, najstarsze zabytki indyjskiej myśli filozoficznej. Późniejsze warstwy tekstów Wed stanowią kolejno: brahmany — teksty prozaiczne o charakterze egzegetycznym związane z rytuałem ofiarnym, aranjaki, upaniszady — teksty prozaiczne i metryczne zawierające podstawowe koncepcje indyjskich systemów filozoficznych; te 3 kategorie tekstów wraz z sanhitami, uważa się w hinduizmie za święte, przekazane przez objawienie. Do tekstów nieobjawionych, przekazanych przez tradycję (zwanych smryti), należą sutry i wedangi, będące komentarzami i podręcznikami różnych nauk: prawa, rytuału, wymowy, śpiewu, gramatyki, astronomii; każdy z tych zbiorów był wielokrotnie komentowany przez rozmaite szkoły wedyjskie; komentarze te stanowią literaturę pozakanoniczną.
