Sadowa, 1866
 
Sadowa, 1866
Rządzący od 1862 roku Prusami Otto von Bismarck, nazywany Żelaznym Kanclerzem, w ciągu niespełna dziewięciu lat dokonał dzieła zjednoczenia Niemiec wokół dynastii Hohenzollernów. Swoją przychylną postawą podczas powstania styczniowego zapewnił sobie wdzięczność Rosji, a wciągając Austrię w awanturę wojenną w Szlezwiku-Holsztynie skompromitował w oczach niemieckiej opinii publicznej Habsburgów. W 1866 roku doszło do starcia militarnego Prus z koalicją innych państw niemieckich skupionych wokół Austrii. Była to jedna z najkrótszych wojen, trwała zaledwie sześć tygodni, ale jej skutki polityczne i dla dziejów sztuki wojennej miały ogromne znaczenie. Prusacy błyskawicznie osiągnęli linię Menu, zajmując między innymi Hanower, Saksonię i Hesję. Do Czech wkroczyła armia generała Helmuta von Moltke. Przeciwstawiło się jej wojsko nieudolnie dowodzone przez generała Ludwiga von Benedecka. Walna bitwa nastąpiła 3 lipca na polach pod Sadową w okolicy Hradec Kralove. Głównym atutem pruskim okazały się nowoczesne karabiny iglicowe, górujące pod każdym względem nad tradycyjnymi, ładowanymi od przodu, oraz szyk kompanijny, w jakim atakowała piechota. Na lewym skrzydle pruskim znajdowała się 2. Armia, w centrum 1., na prawym Armia Łaby (łącznie 215 tysięcy żołnierzy), Austriacy i Sasi przeciwstawili im siłę 180 tysięcy ludzi. Benedeck nie potrafił wykorzystać groźnego dla Prusaków załamania się ich ataku w centrum i dał czas na nadciągnięcie i uderzenie 2. Armii (tzw. śląskiej). Wyjście wroga na skrzydła i możliwość odcięcia od Hradec Kralove skłoniło Benedecka do odwrotu, podczas którego Austriacy dostali się pod morderczy ogień karabinowy i artyleryjski. Zawarty po klęsce pokój wyrugował Habsburgów z Niemiec, ale ich monarchia utraciła tylko Wenecję (na rzec sprzymierzonych z Prusami Włoch). Rok później Cesarstwo Austriackie przekształciło się w dualistyczne Austro-Węgry.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia