Renoir Auguste

Renoir

[rön^uạr]

Auguste , właśc. Pierre-Auguste Renoir, ur. 25 II 1841, Limoges, zm. 3 XII 1919, Cagnes-sur-Mer,

francuski malarz, rysownik i grafik, jeden z twórców impresjonizmu.

Urodził się 25 II 1841 w Limoges. Karierę malarską zaczynał od malowania na porcelanie w jednym z warsztatów rodzinnego Limoges. W 1861 zaczął studia w pracowni Ch. Gleyre’a, gdzie poznał A. Sisley’a, C. Moneta i J.F. Bazille’a; 1862–64 był studentem w École des Beaux-Arts. W 1864 przyjęto na Salon jego Esmeraldę (zaginiona), 1865 Portret Williama Sisley’a (Musée d’Orsay, Paryż), a 1867 — portret Lisy Trehot Lisa z parasolką (Folkwang Museum, Essen), odrzucając równocześnie Dianę łowczynię (National Gallery, Waszyngton). Dziełem charakterystycznym dla wczesnego okresu Renoira jest Gospoda Matki Antony (1866 — Nationalmuseet, Sztokholm). Pod koniec lat 60. Monet i Renoir mieszkali w domu Bazille’a i pracowali wspólnie w jego pracowni; powstałe w tym okresie obrazy świadczą o wzajemnym oddziaływaniu obu artystów (Pont des Arts 1867 — Norton Simon Museum, Pasadena, La Grenouillère 1869 — Nationalmuseet, Sztokholm). Pod wpływem Moneta, z którym malował również w Argenteuil, Renoir wyraźnie rozjaśnił paletę.

Impresjonista na oficjalnych Salonach

Od 1874 Auguste Renoir trzykrotnie uczestniczył w wystawach grupy, określonej później mianem impresjonistów, wystawiając m.in. 1874 Lożę (Courtauld Institute Galleries, Londyn), 1875 Studium aktu w słońcu, 1877 Bal w Moulin de la Galette (oba w Musée d’Orsay). Po 1877 nie brał udziału w kolejnych wystawach impresjonistów, natomiast wystawiał na Salonach; powrócił na Salon 1878 Portretem Pani Charpentier z dziećmi (Metropolitan Museum, Nowy Jork) i Portretem Jeanne Samary, aktorki (Ermitaż, Petersburg); wystawiał też 1881, 1882, 1883 i 1890. W 1881–82 odbył podróż do Włoch, a 1879 i 1882 — śladami E. Delacroix do Afryki Północnej (Meczet czyli święto arabskie — Musée d’Orsay). W latach 90. malował w Normandii, Bretanii, Île-de-France i Prowansji; 1907 osiadł na południu Francji.

Charakterystyka stylu

W obrazach Renoira widać wpływ wielkich osobowości artystycznych, Tycjana, D. Velázqueza, P.P. Rubensa, których dzieła oglądał w muzeach Madrytu, Drezna, Amsterdamu i Londynu, i malarstwa francuskiego XVIII w. Malował sceny rodzajowe (Huśtawka 1876 — Musée d’Orsay, Śniadanie wioślarzy 1881 — Duncan Philips Memorial Collection, Waszyngton), portrety (Bazille przy sztalugach 1867), akty, głównie kobiece (Siedząca kąpiąca się 1885 — Fogg Museum of Art, Harvard Uniwersity, Cambridge), martwe natury i krajobrazy. Kolorystyka i technika malowania Renoira ulegała zmianom. W okresie impresjonistycznym, kiedy malował z Monetem, barwy były jaśniejsze i bardziej świetliste, w palecie było wiele błękitu, a pociągnięcia pędzla były swobodniejsze; gdy wystawiał na Salonach, obrazy były bardziej wyważone kolorystycznie i fakturalnie. W późnych latach dominowały barwy ciepłe, z przewagą różów i akcentami czerwieni, np. akty i portrety kobiece, które cechuje większa zmysłowość aniżeli u innych impresjonistów (Gabriela z różą 1911 — Musée d’Orsay, Sąd Parysa 1914). Zajmował się także litografią, a pod koniec życia — również rzeźbą (Zwycięska Wenus 1914 — Tate Gallery, Londyn). Zmarł 3 XII 1919 w Cagnes-sur-Mer.

Renoir August, La Grenouillere, 1868

Renoir Auguste, Parasole, 1881–86 — National Gallery, Londyn

Renoir August, Bal w Le Moulin de la Galette, 1876 — Musée d'Orsay, Paryż

Renoir August, Jeanne Samary, 1877 — Muzeum Sztuk Plastycznych im. A.S. Puszkina, Moskwa