Nowicki Maciej
 
Encyklopedia PWN
Nowicki Maciej, ur. 26 VI 1910, Czyta (Syberia), zm. 31 VIII 1950, Egipt,
polski architekt i grafik.
Cytat
Kalendarium
Urodził się 26 VI 1910 w Czyta, w Kraju Zabajkalskim (Syberia).
Pochodził ze szlacheckiej rodziny. Jego ojciec, Zygmunt Nowicki, 1920 był konsulem generalnym II Rzeczypospolitej w Chicago. Początkowo kształtował swoje uzdolnienia rysunkowe (kursy w chicagowskim Muzeum Sztuk Pięknych, następnie w Szkole Sztuk Pięknych im. Gersona w Warszawie). W 1928–36 studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej. Po uzyskaniu dyplomu współpracował z R. Świerczyńskim (m.in. przy projekcie Banku Gospodarstwa Krajowego i w konkursie na gmach Ministerstwa Spraw Zagranicznych); 1934–39 należał do Koła Artystów Grafików Reklamowych, odnosząc niemałe sukcesy w dziedzinie plakatu. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939. Podczas okupacji niemieckiej wykładał na tajnym Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz w działającej oficjalnie Szkole Budowlanej. Po II wojnie światowej pracował w Biurze Odbudowy Stolicy. W 1945 wyjechał do Stanów Zjednoczonych jako radca kulturalny ambasady polskiej. Od 1948 pełnił funkcję kierownika Wydziału Architektury w School of Design na uniwersytecie stanowym w Raleigh, stan Karolina Południowa (obecnie North Carolina State University), a także wizytującego krytyka w Pratt Institute. W 1950 rząd indyjski zaproponował mu kierowanie budową miasta Czandigarh (we współpracy z urbanistą Albertem Meyerem; po śmierci Nowickiego do projektu zaangażowano Le Corbusiera). W drodze z Indii zginął w katastrofie lotniczej 31 VIII 1950 nad Saharą, na Pustyni Libijskiej koło Wadi Natron, w Egipcie.
Od domu rodziców do Paraboleum
Twórczość Nowickiego ukształtowała się głównie pod wpływem Świerczyńskiego (w okresie studiów i późniejszej współpracy), którego zasada komponowania architektury „przez odejmowanie” jest widoczna w projektach Nowickiego. Na śmiałość jego koncepcji konstrukcyjnych miała wpływ działalność Stanisława Hempla. Nie pozostał też obojętny, choć w ograniczonej mierze, również na idee głoszone przez Le Corbusiera, w którego pracowni odbył staż.
Pierwszą pracą, powstałą jeszcze w okresie studiów, był projekt (w duchu Le Corbusiera) i realizacja domu rodziców w Warszawie (początek lat 30.). Jeszcze przed II wojną światową zaprojektował m.in. gmach Województwa w Łodzi (1938, z R. Sołtyńskim), ośrodek sportowy przy ul. Podskarbińskiej w Warszawie (1938–39, z Z. Karpińskim, niezachowany) oraz polski pawilon na wystawę światową w Nowym Jorku (1939) i Dom Wycieczkowy w Augustowie (1939, obecnie Zajazd Turystyczny „Hetman”). Pod koniec wojny zaprojektował cmentarz wojenny 1939–1945 w Laskach pod Warszawą. W 1945–46 przygotował projekt kompozycji przestrzennej śródmieścia Warszawy. Po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych uczestniczył w pracach Komisji Budowy Siedziby ONZ, brał udział w projektowaniu budynków uniwersyteckich w Brandis (1949, z Eero Saarinenem). Najważniejszym dziełem Nowickiego z tego okresu jest pawilon wystawowo-widowiskowy (tzw. Paraboleum) w Raleigh (1949, z Williamem H. Deitrickiem, obecnie hala widowiskowo-sportowa J.S. Dorton Arena).
Projekty architektoniczne Nowickiego łączyły swobodę kompozycji z formalną dyscypliną i przejrzystością; stosował śmiałe rozwiązania konstrukcyjne i nowe materiały. Do 1939 wraz z przyszłą żoną, Stanisławą Sandecką, zajmował się grafiką użytkową, głównie plakatem reklamowym i ilustracją.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Przekrycie cięgnowe wielowęzłowe pawilonu wystawowo-widowiskowego w Raleigh (USA), architekci: M. Nowicki i W.H. Deitric fot. North Carolina Museum of Art
Laski, zakład dla dzieci niewidomych fot. J. Puskarz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Warszawa, projekt założenia urbanistycznego, 1946 fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia