Maria Reiche – mapa płaskowyżu Nazca

fot. M. „Kruger” Kiersztyn/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Maria Reiche — mapa płaskowyżu Nazca

Przez lata uważana za szaloną gringo, samotnie szukającą czegoś na pustynnym płaskowyżu Nazca, Maria Reiche jest osobą, której świat zawdzięcza poznanie tamtejszych tajemniczych rysunków.

Maria urodziła się w 1903 w Dreźnie. Ukończyła matematykę i w 1932 wyemigrowała do Peru. Pod koniec lat 30. pracowała jako tłumacz dla amerykańskiego naukowca Paula Kosoka, który prowadził wówczas obserwacje niedawno odkrytych na płaskowyżu linii i figur. W 1946, już sama i bez żadnej pomocy materialnej zaczęła badać tajemnicze rysunki Nasca — finansowo wspierała ją tylko mieszkająca w Niemczech siostra, lekarka. W ciągu pierwszych 15 lat Marii udało się oczyścić i opisać rysunki na powierzchni ok. 150 km². Mieszkała w wynajętym skromnym pokoiku na skraju płaskowyżu, spędzała dnie w suchym skwarze, a noce w przenikliwym zimnie pustyni, pieszo przemierzając ogromne przestrzenie, niejednokrotnie śpiąc pod gołym niebem. Jej praca i publikacje stopniowo nabierały rozgłosu i płaskowyżem zaczęło interesować się coraz więcej naukowców i ośrodków badawczych, wreszcie rząd Peru. Umożliwiano jej obserwację figur z powietrza — młodzi piloci przylatywali szkolić się w okolicach Nasca, aby Maria mogła wykonać niezbędne jej do pracy fotografie czy pomiary z powietrza. W latach 70. płaskowyż Nasca zaczął przyciągać setki turystów i Maria Reiche, pragnąc uchronić bezcenne geoglify przed rozdeptaniem, z własnych pieniędzy (pochodzących z publikacji książki Mystery on the Desert) opłacała strażników, aby patrolowali teren. Wreszcie w 1974, dzięki jej wysiłkom, płaskowyż został objęty ścisłą ochroną jako zabytek ludzkości i zakazano nań wstępu. Maria Reiche spędziła na pustyni ponad 40 lat swego życia. W tym czasie zlokalizowała, oczyściła i opisała kilkaset figur i linii mieszczących się na powierzchni 525 km².

U schyłku życia Maria otrzymała upragnione obywatelstwo peruwiańskie. Zmarła w 1998 w wieku 95 lat. Obecnie nieopodal miasta Nazca znajduje się poświęcone Marii Reiche muzeum wraz z grobem tej wielkiej badaczki.

Anita Kucharska i Maciej „Kruger” Kiersztyn

Nazca, płaskowyż

Nazca, płaskowyż, rysunek kolibra (Peru)

Nazca, linie na płaskowyżu (pełniły prawdopodobnie funkcję procesyjnych dróg)

Nazca, linie na płaskowyżu, zdjęcie satelitarne (Peru )

Mapa płaskowyżu Nazca, Muzeum Marii Reiche, Nazca