El Tatio
 
El Tatio
rodzaj — gorące źródła (gejzery)
nazwa — El Taito, również (hiszp.) Los Géiseres del Tatio
państwo — Chile
położenie — pustynia Atacama
wysokość n.p.m. — 4300 m
powierzchnia — ok. 2 km2
Gejzery El Tatio znajdują się w północno-wschodniej części Chile, na skraju pustyni Atacama, ok. 80 km od wioski-oazy San Pedro de Atacama i ok. 100 km na wschód od miasta Calama. Leżą na wysokości 4300 m n.p.m. i są uznawane za najwyżej położone pole gejzerów na świecie.
Ma ono powierzchnię ok. 2 km2 i znajduje się tam ok. 100 kraterów o zróżnicowanych formach i kształtach — od wklęsłych mis do wystających na ponad 1 m stożków. Swoje istnienie i aktywność gejzery zawdzięczają pobliskiemu wulkanowi El Tatio (w jęz. Cunza „dziadek, który płacze”). Mimo, że sam wulkan drzemie od lat 40. XX w., magma znajdująca się pod powierzchnią Ziemi jest nadal bardzo aktywna. Wody płynących na tym terenie podziemnych rzek w kontakcie z magmą nagrzewają się gwałtownie i szukają ujścia ku powierzchni, powodując powstawanie gejzerów i fumaroli.
Największa aktywność gejzerów ma miejsce o wschodzie Słońca, kiedy w przeciągu kilkudziesięciu minut temperatura powietrza wzrasta z ok. — 10oC do ok. + 20oC, i ta gwaltowna zmiana powoduje wydobywanie się z wnętrza Ziemi olbrzymich ilości pary oraz fontann wody strzelających na kilka metrów w górę. W niektórych kraterach ciśnienie wody jest tak duże, że wyczuwa się drżenie otaczającego je gruntu. Temperatura bijącej spod Ziemi wody wynosi, w zależności od miejsca, 30oC–90oC. W zimie, kiedy Słońce grzeje słabiej, oraz w pochmurne dni, intensywność fontann tryskających z gejzerów jest mniejsza.
Za oficjalną datę odkrycia gejzerów del Tatio przyjmuje się 1918. Wkrótce potem podjęto próby pozyskania energii z gejzerów, które jednak ostatecznie zarzucono w latach 50.
Na przestrzeni ostatnich 10 lat gejzery stały się atrakcją turystyczną, a stale rosnąca liczba turystów szacowana jest tam obecnie na 70 000 osób rocznie. Do gejzerów najłatwiej dojechać wyruszając ok. 4 nad ranem zorganizowaną wycieczką z San Pedro de Atacama.
Anita Kucharska i Maciej „Kruger” Kiersztyn
zgłoś uwagę
Ilustracje
Krater jednego z gejzerów del Tatio (Chile).fot. A. Kucharska, M. „Kruger” Kiersztyn/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Wybuch jednego z gejzerów del Tatio, okolice pustyni Atakama (Chile)fot. A. Kucharska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia