- psychol. występująca u zwierząt i ludzi tendencja do powtarzania czynności, zachowań obserwowanych u innych;
-
natywizmpsychol.:[łac. nativus ‘wrodzony’],
- psychol. zdolność do kodowania informacji (zapamiętywania), przechowywania i odtwarzania (rozpoznawania i wydobywania) przeszłych doświadczeń; obejmuje p. sensoryczną (ultrakrótką), p. krótkotrwałą (operacyjną) i p. długotrwałą;
-
percepcjapsychol. proces poznawczy, → spostrzeganie.[łac.],
- psychol. uwarunkowany biologicznie, wewn. mechanizm motywacyjny, dynamizujący i ukierunkowujący zachowanie, uruchamiany w następstwie niezaspokojenia podstawowych potrzeb (potrzeba) biol. organizmu (np. brak wody, określonych substancji) lub przez czynniki zagrażające organizmowi (np. uderzenie, obniżenie temperatury);
-
projekcjapsychol. pozbywanie się zagrażających równowadze psychicznej pragnień, myśli czy uczuć przez przypisanie ich innym osobom czy rzeczom;[łac.],
-
psychologizmfiloz.:[gr.],
-
racjonalizacjapsychol. jeden z nieświadomych mechanizmów obronnych osobowości polegający na uzasadnianiu, usprawiedliwianiu argumentami racjonalnymi lub motywami społecznie aprobowanymi własnych czynów i postaw, mających swe rzeczywiste źródło w uczuciach i motywach, do których człowiek nie chce się przyznać przed samym sobą;[łac.],
-
reakcjapsychol. odpowiedź na bodziec; może być odruchowa (spontaniczna adaptacja organizmu, który odtwarza naruszoną równowagę) lub podlegająca woli (r. złożona, np. emocjonalna i wyuczona, stanowiąca konwencjonalną odpowiedź).[łac.],
-
regresjapsychol. jeden z mechanizmów obronnych osobowości pojawiający się w sytuacji frustracji lub silnego stresu, polegający na powrocie do wcześniejszych, mniej dojrzałych form zachowań lub na prymitywizacji zachowań, nie będącej powtórzeniem form wcześniejszych;[łac. regressus ‘odejście’],
-
represjapsychol. → wyparcie.[łac.],
-
strespsychol. stan obciążenia systemu regulacji psychicznej powstający w sytuacji zagrożenia, utrudnienia lub niemożności realizacji ważnych dla jednostki celów, zadań, wartości.[ang.],
-
sublimacjapsychol. w psychoanalizie zjawisko przesunięcia popędu (potrzeb, motywów) z celu, którego nie można zrealizować ze względu na niezgodność z powszechnie przyjętymi normami, na inny obiekt zastępczy, społecznie aprobowany;[łac.],
-
synkretyzmpsychol. charakterystyczne dla małych dzieci spostrzeganie różnych elementów występujących w polu widzenia jako jednej, nierozdzielnej całości.[gr.],
-
terapiapsychol. → psychoterapia.[gr.],
- psychol., pedag. specyficzna metoda pomiaru stanów, procesów lub cech psychicznych za pomocą odpowiednio skonstruowanego zadania lub zbioru zadań, które stawia się przed osobą badaną.
- psychol. poznawcze ujmowanie przez człowieka samego siebie we wszelkich możliwych relacjach z samym sobą oraz światem zewnętrznym.
-
transferpsychol. wpływ, jaki wywiera wcześniej nabyta umiejętność na przyswojenie sobie innej umiejętności;[łac.],
- psychol. wybiórcze ukierunkowanie aktywności poznawczej organizmu na odbiór określonego rodzaju bodźców; koncentracja myśli i spostrzeżeń na określonym obiekcie, zjawisku świata zewn. lub własnym przeżyciu psychicznym.
- psychol., filoz. dyspozycja człowieka do świadomego i celowego regulowania swego postępowania, do podejmowania decyzji i wysiłków w celu realizacji zamierzonych działań, zachowań, postaw, a zaniechania innych, zwłaszcza jeżeli działania te są związane z przezwyciężeniem wewnętrznych lub zewnętrznych przeszkód.
