• zol, roztwór koloidowy, roztwór koloidalny,
    trwała mieszanina cząstek koloidalnych rozproszonych w fazie ciekłej (dyspersyjny układ);
  • zol-żel, sol-gel, metoda zol-żel,
    proces wytwarzania szkła i materiałów ceramicznych, który polega na przejściu układu z ciekłego zolu w fazę stałego żelu;
  • Zołotariew Jegor I., ur. 12 IV 1847, Petersburg, zm. 19 VII 1878, tamże,
    matematyk rosyjski;
  • Zond,
    seria 8 sowieckich próbników kosm., wysyłanych w przestrzeń kosm. 1964–70, przeznaczonych do sprawdzania funkcjonowania urządzeń, wypróbowywania aparatury oraz metod badawczych stosowanych następnie w lotach próbników Księżyca i planet Układu Słonecznego;
  • Zonn Włodzimierz, ur. 14 XI 1905, Wilno, zm. 28 II 1975, Warszawa,
    astronom;
  • zoocydy
    [łac. < gr.],
    ogólna nazwa związków chemicznych stosowanych do zwalczania (zabijania) szkodników: gryzoni (rodentycydy), owadów (insektycydy), przędziorków (akarycydy), nicieni (nematocydy), ślimaków (moluskocydy);
  • zoom
    [zu:m; ang.] Wymowa,
    fot. potoczna nazwa obiektywu zmiennoogniskowego, → obiektyw fotograficzny.
  • zootrop
    [gr. zoṓn ‘stworzenie’, ‘obraz’, trópos ‘zwrot’, ‘obrót’],
    zoetrope, daedalum, ang. wheel of life,
    urządzenie służące do uzyskiwania ruchomego obrazu, skonstruowane 1834 przez ang. matematyka W.G. Hornera (nazwane przez niego „daedalum”);
  • Zorski Henryk Stanisław, ur. 30 VI 1927, Częstochowa, zm. 26 XII 2003, Warszawa,
    mechanik;
  • zorza,
    zmiana barwy nieba w okresie bezpośrednio poprzedzającym zmrok i w czasie jego trwania (z. wieczorna) lub w czasie trwania świtu i bezpośrednio po nim (z. poranna);
  • zorza polarna,
    świecenie atmosfery ziemskiej wywołane bombardowaniem atmosfery przez cząstki wiatru słonecznego (głównie elektrony, protony, cząstki α) i jony pochodzące z jonosfery, pochwycone na krótko przez ziemskie pole magnetyczne w magnetosferze, gdzie ich energia ulega zwiększeniu;
  • Zosimos z Panopolis, Zṓsimos, żył w III/IV w.,
    alchemik gr. z Aleksandrii;
  • Zr,
    symbol pierwiastka chemicznego → cyrkonu (od łacińskiej nazwy zirconium).
  • zrąb,
    bud. masywna ściana budynku drewnianego, wzniesiona z okrąglaków.
  • zrębnica,
    żegl. obramowanie luku lub kokpitu na statku wodnym wystające ponad pokład;
  • zroby,
    górn. wyrobisko w kopalni podziemnej po wyeksploatowaniu w nim kopaliny;
  • zrywarka,
    jedna z → maszyn wytrzymałościowych.
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia