• Żydowo,
    w. w woj. zachodniopomor., w pow. koszalińskim (gmina Polanów), na zachodnim skraju Pojezierza Bytowskiego;
  • żydowska filozofia średniowieczna,
    filozofia rozwijana X–XIV w. przez Żydów na Bliskim Wschodzie i w Hiszpanii;
  • Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB), jidysz Jidisze Komf Organizacje,
    konspiracyjna organizacja wojsk., powołana XII 1942 w getcie warsz. przez Komisję Koordynacyjną Żydowskiego Kom. Nar. (zał. XI 1942 m.in. przez Poalej Syjon Lewicę, Poalej Syjon Prawicę, He-Chaluc oraz organizacje afiliowane przez PPR) i Bundu;
  • Żydowska Partia Ludowa w Polsce, Jidisze Fołkspartaj (JFP),
    partia polit. zał. 1917 w Warszawie jako organizacja obozu żydowskiego;
  • Żydowski Instytut Historyczny — Instytut Naukowo-Badawczy, do 1994 Żydowski Instytut Historyczny (ŻIH),
    instytucja nauk., archiwum, muzeum oraz biblioteka podległe Minsterstwu Kultury oraz współpracujące ze Stow. ŻIH (właściciel siedziby i zbiorów Instytutu).
  • Żydowski Instytut Naukowy, jidysz Jidyszer Wisenszaftlicher Institut (JIWO),
    świecki żydowski inst. nauk., z siedzibą w Wilnie, utworzony 1925 (miał oddziały w Warszawie, Berlinie i Nowym Jorku);
  • Żydowski Komitet Narodowy
    (ŻKN), porozumienie organizacji polit., utworzone X 1942 w getcie warsz. przez lewicę syjonistyczną i PPR
  • Żydowski Obwód Autonomiczny, ros. Jewriẹjskaja awtonọmnaja ọbłast´,
    obwód autonomiczny w Rosji, na Dalekim Wschodzie, nad dolnym Amurem;
  • Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW),
    organizacja konspiracyjna, utworzona XII 1939 w Warszawie przez czł. organizacji młodzieżowej Betar oraz syjonistów-rewizjonistów;
  • Żydzi,
    początkowo nazwa członków plemienia Judy, należącego do wspólnoty plemiennej pochodzenia semickiego (12 plemion izraelskich), potem zamieszkującego starożytną Judę, stopniowo rozszerzona na wszystkich wyznawców judaizmu.
  • Żyliński Wacław, ur. 19 II 1803, zm. 5 V 1863,
    biskup wil. 1848–58, arcybiskup metropolita mohylewski od 1856.
  • Żymierski Michał, pierwotnie M. Łyżwiński, pseud. Rola, ur. 4 IX 1890, Kraków, zm. 15 X 1989, Warszawa,
    marszałek;
  • Żymirski Franciszek, ur. 5 X 1778, Warszawa, zm. 27 II 1831, tamże,
    generał;
  • Żyrardowskie Zakłady,
    fabryka wyrobów lnianych w Żyrardowie, → Zakłady Lniarskie Żyrardów S.A.
  • Żyrardów,
    m. powiatowe w województwie mazowieckim, na Równinie Łowicko-Błońskiej, nad Pisią (prawy dopływ Bzury).
  • Żyrinowski Władimir W., ur. 25 IV 1946, Ałma-Ata, zm. 6 IV 2022, Moskwa,
    polityk rosyjski;
  • żyro
    [niem. < wł.],
    czynność prawna polegająca na przyjęciu odpowiedzialności z tytułu weksla w przypadku niewypłacalności dłużnika;
  • Żyro, Żyra, ur. między 1120 a 1130, zm. po 1187,
    wojewoda mazowiecki;
  • żyrondyści,
    ugrupowanie polityczne z okresu rewolucji francuskiej 1789–99.
  • żyrzec,
    mit. słow. jedna ze słow. nazw kapłana pogańskiego (składał ofiary i odprawiał modły).
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia