ziomkostwa

ziomkostwa,

organizacje społ.-polit. w RFN, zrzeszające osoby posiadające status „wypędzonego”;

skupiają Niemców przesiedlonych na mocy układów poczdamskich oraz Niemców, którzy tereny przez nich zamieszkane (pol., sow., czechosłowackie, jak też wschodniej i południowo-wschodniej Europy) opuścili przed zbliżającym się frontem; pierwsze zrzeszenia ziomkowskie powstały 1945 w celu samopomocy (o charakterze doradczym i charytatywnym) oraz kultywowania tradycji regionalnych; od 1947 organizacje zaczęły się łączyć i koordynować swoją działalność; 1948 powstało Ogólne Przedstawicielstwo Wypędzonych ze Wschodu (Gesamtvertretung der Ostvertriebenen), zaczęto tworzyć struktury zrzeszające ziomkostwa w poszczególnych krajach (landach), na przeł. 1949 i 1950 powołano we Frankfurcie n. Menem Centralny Związek Wypędzonych Niemców (Zentralverband der Vertriebenen Deutschen, ZVD, po 1951 pod nazwą Bund der Vertriebenen Deutschen, BdV), w Hamburgu — Zjednoczenie Ziomkostw Wschodnioniem. (Vereinigte Ostdeutsche Landsmannschaften, po 1952 pod nazwą Verband der Landsmannschaften, VdL); 1950 proklamowano wspólnie oprac. Kartę wypędzonych ze stron ojczystych (Charta der Heimatvertriebenen), 1951 odbył się pierwszy kongres ziomkostw; 1957 (formalnie 1958) BdV i VdL połączyły się w centralę wszystkich organizacji — Związek Wypędzonych; status wypędzonego oparty na federalnej ustawie z 1953 jest dziedziczny i obejmuje również dzieci urodzone w RFN po wojnie, jak też osoby przybywające do RFN m.in. w ramach akcji łączenia rodzin; 1948 status wypędzonego miało ok. 8 mln, 1985 — ok. 16 mln osób; ziomkostwa prowadzą ożywioną działalność (m.in. doroczne imprezy centralne, zjazdy krajowe i regionalne); ob. działa w Niemczech 20 ziomkostw; do najsilniejszych należą m.in. ziomkostwa Niemców Sudeckich, Ślązaków; ziomkostwa dysponują własnymi organami prasowymi.