ustawa
 
Encyklopedia PWN
ustawa,
akt normatywny o charakterze ogólnym, powszechnie obowiązującym, uchwalany w szczególnym trybie przez parlament.
Ze względu na treść, formę i moc prawną ustawy w Polsce dzielą się na: zasadnicze (konstytucje) i konstytucyjne oraz zwykłe (które muszą być zgodne z konstytucją); pozostałe akty normatywne muszą być zgodne z ustawą. Za pomocą ustawy można regulować każdą sprawę, natomiast niektóre sprawy mogą być uregulowane wyłącznie przez ustawę (zakres wyłączności ustawy); są to: określenie sytuacji prawnej obywatela, zwłaszcza w zakresie jego obowiązków, tworzenie oraz określanie składu, zakresu kompetencji i trybu działania organów państwowych wyposażonych we władztwo. Ustawy są uchwalane w szczególnym trybie, którego podstawy określa konstytucja i na który składają się: 1) inicjatywa ustawodawcza (prezydent, 15 posłów, komisja sejmowa, senat, rząd); 2) rozpatrzenie i uchwalenie projektu ustawy przez sejm (w 3 czytaniach); 3) rozpatrzenie ustawy przez senat (w terminie 30 lub — wyjątkowo — 7 dni), jeżeli senat zaproponuje poprawki lub odrzucenie ustawy, to: 4) rozpatrzenie propozycji senatu przez sejm (jeżeli sejm nie odrzuci ich bezwzględną większością głosów, uważa się je za przyjęte); 5) podpisanie ustawy przez prezydenta (w terminie 30 lub — wyjątkowo — 7 dni), prezydent przed podpisaniem może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy z konstytucją, może też odmówić podpisania (weto); w takim wypadku ustawę ponownie rozpatruje sejm, który może odrzucić weto prezydenta większością 2/3 głosów przy obecności przynajmniej połowy ogólnej liczby posłów; 6) ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw RP. Ustawa wchodzi w życie 14 dni po jej ogłoszeniu, chyba że sama przewiduje datę późniejszą (vacatio legis), wejście w życie z mocą wsteczną jest niedopuszczalne poza wyjątkowymi sytuacjami.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia