test,
psychol., pedag. specyficzna metoda pomiaru stanów, procesów lub cech psychicznych za pomocą odpowiednio skonstruowanego zadania lub zbioru zadań, które stawia się przed osobą badaną.
test
Encyklopedia PWN
Zadania stosowane jako materiał testowy mogą być zbiorem pytań, na które osoba badana ma odpowiedzieć, obrazków lub zdjęć, które ma zinterpretować, czynności, które ma wykonać, zadań problemowych, które ma rozwiązać, itp. Rozróżnia się kilka rodzajów metod testowych: test zdolności ogólnych (test inteligencji), test zdolności specjalnych, test sprawności (wydajności), test wiadomości i umiejętności, test osobowości i in.; w zależności od formy testu i sposobu interpretacji wyników wyróżnia się: testy wykonania (wymagające wykonania jakiejś czynności — manipulacyjnej, konstrukcyjnej itp.), testy projekcyjne, kwestionariusze i inwentarze (będące zbiorami pytań lub stwierdzeń odpowiednio dobranych, do których osoba badana ma się ustosunkować) i in. Test jako narzędzie pomiaru psychol. musi spełniać określone warunki; do podstawowych należą: standaryzacja, rzetelność, trafność i normalizacja. Standaryzacja testu polega na ustaleniu zespołu reguł dotyczących sposobu przeprowadzania badania i obliczania wyników; ich przestrzeganie zapewnia porównywalność wyników uzyskiwanych w różnych badaniach, przez różnych badających. Rzetelność testu to dokładność, z jaką test mierzy to, co mierzy; im wyższa rzetelność testu, tym mniejszy błąd pomiaru przy zastosowaniu tego testu. Trafność — w tradycyjnym ujęciu — to dokładność, z jaką test mierzy to, co w założeniu miał mierzyć; ocena trafności polega na określeniu co w rzeczywistości test mierzy, na podstawie badań prowadzonych m.in. z zastosowaniem różnych kryteriów zewn., takich jak np. oceny szkolne, diagnoza psychiatryczna, a także inne znane testy. W praktyce duże znaczenie ma tzw. trafność prognostyczna, tj. dokładność, z jaką na podstawie badania danym testem możemy przewidywać przyszłe zachowania osoby badanej (np. jej powodzenie w wykonywaniu określonego zawodu). Normalizacja testu polega na ustaleniu rozkładu wyników testowych w populacji, do badania której test jest przeznaczony (na podstawie badania próby reprezentatywnej); rozkład ten stanowi układ odniesienia dla oceny wyników uzyskiwanych przez osoby badane należące do tej populacji. Test skonstruowany w określonych warunkach kulturowych wymaga na ogół złożonych zabiegów adaptacyjnych, jeśli ma być stosowany w innych warunkach (np. w innym kraju). Adaptacja obejmuje nie tylko warstwę językową, ale często również treść i formę zadań; konieczna jest normalizacja, a także ocena rzetelności i trafności dla populacji, dla której test jest adaptowany. Badania testowe są współcześnie bardzo rozpowszechnione mimo wielu kontrowersji wokół ich wartości; liczba wystandaryzowanych i znormalizowanych technik testowych na świecie sięga kilkudziesięciu tysięcy. Zagadnienia związane z konstruowaniem i stosowaniem testu stanowią przedmiot teorii testu, będącej jednym z podstawowych działów psychometrii.
