szyb
górn. wyrobisko korytarzowe (najczęściej pionowe) o przekroju poprzecznym powyżej 4 m2 i znacznej długości, prowadzące z powierzchni terenu do położonego w głębi złoża.
[niem. schieben ‘suwać’],
szyb
Encyklopedia PWN
Sz. służą do udostępnienia złoża, są gł. arteriami komunik. i wentylacyjnymi kopalni. Najczęściej są stosowane szyby o przekroju kołowym i obudowie murowanej, betonowej, żelbetowej lub stalowej, rzadziej — sz. o przekroju czworokątnym, eliptycznym lub wielokątnym. Sz. jest podzielony na przedziały szybowe, m.in. przedziały: wyciągowy, przeznaczony do ciągnienia urobku i transportu ludzi za pomocą wyciągu kopalnianego (dźwig), rurowy — do zawieszania rurociągów dostarczających sprężone powietrze lub płynną podsadzkę, zjazdowy — do przewozu ludzi, stosowany w dużych sz., gł. tam, gdzie urobek jest transportowany skipami, drabinowy, zawierający drabiny służące do zejścia i wyjścia ludzi w przypadku uszkodzenia wyciągu. Nad sz. na powierzchni terenu znajduje się wieża szybowa z kołami kierowniczymi, przez które przechodzą liny wyciągowe; obok wylotu sz. jest położone nadszybie. Dolna część sz. leżąca poniżej najgłębszego poziomu wydobywczego, nosi nazwę rząpu. Na kolejnych poziomach kopalni bezpośrednio do sz. przylegają podszybia. Głębokość sz. jest różna — od kilku metrów do 3 tys. m.
